Στροφή προς την επαγγελματική εκπαίδευση

Σε ανοδική τροχιά βρίσκεται η επαγγελματική εκπαίδευση, όπως καταδεικνύουν στοιχεία που περιλαμβάνονται στο Στρατηγικό Σχέδιο πο κατατέθηκε στη Βουλή. Σήμερα λειτουργούν 405 ημερήσια εσπερινά επαγγελματικά ΕΠΑΛ, στα οποία φοιτούν 104.000 μαθητές, έναντι 210.000 στα γενικά λύκεια, αριθμός αυξημένος κατά 247. συγκριτικά με τη σχολική χρονιά 201 7-2018, γεγονός που δείχνει τη στροφή προς την επαγγελματική εκπαίδευση.

Σε επίπεδο Μεταδευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, λειτουργούν 129 δημόσια ΙΕΚ, σε 74 πόλεις της Ελλάδας, στα οποία κατά το χειμερινό εξάμηνο του 2020 φοιτούσαν περισσότεροι από 34.000 καταρτιζόμενοι. Παράλληλα, έχουν χορηγηθεί άδειες και λειτουργούν 84 ιδιωτικά ΙΕΚ, στα οποία την ίδια περίοδο φοιτούσαν 36.000 καταρτιζόμενοι. Επιπλέον, λειτουργούν 30 ΙΕΚ του ΟΑΕΔ με συνολικά 3.735 σπουδαστές, το χειμερινό εξάμηνο του 2021 , 8 ΙΕΚ του υπουργείου Τουρισμού, σε Ανάβυσσο, Ηράκλειο Κρήτης, Ρόδο, Θεσσαλονίκη, Άργος, Γαλαξίδι, Αλεξανδρούπολη και Κέρκυρα, και 48 ακόμα αρμοδιότητας του υπουργείου Υγείας.

Στον αντίποδα, στην Ελλάδα, το ποσοστό συμμετοχής των ενηλίκων σε εκπαιδευτικές επιμορφωτικές δραστηριότητες, εκτός του τυπικού συστήματος, παραμένει καθηλωμένο σε χαμηλά νούμερα. Συγχρόνως, το μεγαλύτερο ποσοστό όσων συμμετέχουν στις δραστηριότητες και προγράμματα αυτά που απευθύνονται σε ενήλικες έχουν αυξημένα τυπικά προσόντα, είναι δηλαδή απόφοιτοι της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Αντίθετα, φαίνεται ότι εκείνοι οι ενήλικες που έχουν περιορισμένα προσόντα, άρα και μεγαλύτερη ανάγκη επιμόρφωσης, δεν συμμετέχουν στα εν λόγω προγράμματα.

Δόθηκαν 20.000 πιστοποιήσεις

Σύμφωνα, πάντως, με τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού, μέχρι σήμερα 20.000 ενήλικοι έχουν πιστοποιηθεί για την εκπαιδευτική τους επάρκεια και 25.000 υποψήφιοι αιτηθεί πιστοποίησης, η οποία αναμένεται να εκδοθεί επόμενο διάστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το 2019, η Ελλάδα κατείχε αρνητική πρωτιά καταγράφοντας το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (35,27.) των νέων 15-24 ετών. Παρά τις βελτιωτικές κινήσεις των τελευταίων ετών, εξακολουθεί είναι περιορισμένη η διαθεσιμότητα προγραμμάτων μαθητείας για νέους 15 έως 18 ετών με εξαίρεση τα προγράμματα που προσφέρουν οι 50 επαγγελματικές σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ σε 35 ειδικότητες. Αυξημένοι κατά 24% σε σχέση με το 2018 είναι οι μαθητές που προτιμούν τα ΕΠΑΛ

POLITICAL

Σε Γλώσσα και Μαθηματικά εντοπίζονται τα περισσότερα προβλήματα για την υλη των προαγωγικών εξετάσεων της Α’ και της Β’ Λυκείου

Λάθη και επαναλήψεις στην Τράπεζα Θεμάτων που φανερώνουν τη βιασύνη με την οποία «ανεβαίνουν» τα θέματα στη βάση δεδομένων της φανερώνει το ρεπορτάζ των «ΝΕΩΝ». Ολα αυτά, X μάλιστα, λίγες ημέρες αφότου η ηγεσία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής δέχτηκε κριτική για καθυστερήσεις. Κι αυτό γιατί στη Β’ Λυκείου δεν έχουν προετοιμαστεί παρά ελάχιστα θέματα, παρότι οι προαγωγικές εξετάσεις εκκινούν σε λιγότερο από τρεις μήνες.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, λοιπόν, φαίνεται ότι για άλλη μια φορά η Τράπεζα Θεμάτων, από την οποία θα αντληθούν κατά 50% τα θέματα των ενδοσχολικών εξετάσεων, οργανώνεται βιαστικά και 9 χωρίς έλεγχο. Κάτι που άλλωστε ήταν και η βασική κριτική που δέχτηκε ο θεσμός το 2013, οπότε εφαρμόστηκε για πρώτη φορά. Την περίοδο εκείνη να θυμίσουμε ότι η εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων οδήγησε σε ένα ποσοστό περίπου 40% των μαθητών κάτω από τη βάση, με αποτέλεσμα η εφαρμογή της να ανακληθεί εσπευσμένα την επόμενη χρονιά.

Στη φετινή οργάνωση της Τράπεζας Θεμάτων φαίνεται ότι δεν υπάρχει κανένας ελεγκτικός μηχανισμός για την ποιότητα ή την επανάληψη θεμάτων, καθώς το βάρος έχει πέσει μόνο στον αριθμό των θεμάτων. *" Πληροφορίες δε αναφέρουν ότι ήδη συζητείται η μέθοδος με την οποία θα γίνει η εφαρμογή της πιο... ελαστική. Ετσι, πιθανότατα θα δοθεί η δυνατότητα σε εκπαιδευτικούς στα σχολεία να εξαιρέσουν ή να μη δεχτούν θέματα που τυχόν θα κληρωθούν και θα διαπιστώσουν σε αυτά προβλήματα. Η σύνταξη των ερωτημάτων της Τράπεζας Θεμάτων καθυστέρησε και για την Α’ Λυκείου, αφού ξεκίνησε ουσιαστικά τον Ιανουάριο, ενώ για τη Β’ Λυκείου τα θέματα επιλέγονται αυτές τις ημέρες.

ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΙΣ. Κατά τα άλλα, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, μόνο στο μάθημα της Γλώσσας που συνεξετάζεται με τη Λογοτεχνία (τα υπόλοιπα μαθήματα θα ακολουθήσουν στη δημοσιογραφική έρευνα) προκύπτουν τα παρακάτω λάθη: Επαναλήψεις των ίδιων κειμένων χωρίς εμφανή λόγο ή επιστημονική αιτιολογία, ίδιες ερωτήσεις στα επαναλαμβανόμενα κείμενα, μικρότερες ή μεγαλύτερες διαφορές στα εισαγωγικά κείμενα που φανερώνουν πλήρη ασυνεννοησία των συντακτών τους, διαφορετικές ενδεικτικές απαντήσεις στα ίδια ερωτήματα και λάθη στις απαντήσεις. Ειδικότερα, στα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας της Α’ Λυκείου (http://iep.edu.gr/el/ anazitisi-thematon) :

Το κείμενο «Η αυτοεκτίμηση του παιδιού» με κωδικό 14510 είναι το ίδιο με το κείμενο με κωδικό 14509. Στη μία περίπτωση έχει αναφορά στο όνομα της ψυχοθεραπεύτριας που το γράφει και ημερομηνία ανάρτησης, στην άλλη δεν έχει ημερομηνία. Στο κείμενο αυτό το υποερώτημα 1 (10 μονάδες) είναι ολόιδιο με το ερώτημα του θέματος 14509 αλλά με διαφορετική σύνταξη. Στην υποερώτημα 2 αναφέρεται ότι από τη συγγραφέα «αξιοποιούνται ως τρόποι ανάπτυξης η σύγκριση - αντίθεση και τα παραδείγματα», ενώ στο αντίστοιχο υποερώτημα 2 του θέματος 14509 αναφέρεται ότι το κείμενο αναπτύσσεται αλλιώς και ότι «η συγγραφέας χρησιμοποιεί για την οργάνωση της δεύτερης παραγράφου την αιτιολόγηση και την αντίθεση». Στο υποερώτημα 3 (15 μονάδες) η άσκηση είναι ολόιδια με άσκηση του θέματος 14509 που έχει αναρτηθεί από άλλον (;) θεματοδότη. Στο θέμα 14416 με τίτλο «Γονείς και έφηβοι: Μια διαρκής σύγκρουση» αναφέρεται ποίημα στο οποίο δεν υπάρχει πηγή, δεν έχει μορφολογική στοίχιση και φαίνεται να έγινε με τη μέθοδο «copy-paste», ενώ στο θέμα 14509 το ίδιο ακριβώς ποίημα υπάρχει με αναφορά της πηγής του και μορφοποιημένο. Στο 4ο θέμα του 14416 (15 μονάδες) υπάρχει ακριβώς η ίδια ερώτηση με διαφορετική διατύπωση με το 4ο θέμα του κειμένου 14509.

Στις ενδεικτικές απαντήσεις του θέματος 14483 στο 3ο υποερώτημα (15 μονάδες) στη 12η επιλογή αναφέρεται ότι το ουσιαστικό «εντάσεις» προέρχεται από το «εν+τάσσω», το οποίο είναι λάθος. Η λέξη ένταση προέρχεται από το «εν+τείνω». Από το «εντάσσω» προέρχεται η λέξη «ένταξη». Είναι προφανές ότι εδώ ο συντάκτης μπέρδεψε το ουσιαστικό εντάσεις με το ρήμα εντάσσεις, το οποίο όμως γράφεται με δύο «σ».

ΑΣΤΟΧΙΕΣ. Είναι αυτονόητο ότι τα λάθη αυτά υπήρχαν on line τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οπότε και αναμένεται να διορθωθούν μετά τη δημοσιοποίησή τους.

Στα Μαθηματικά, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν επίσης εντο_ πιστεί λάθη, αλλά στο στάδιο της | σύνταξής τους, οπότε δεν έχει βρεθεί ο ακόμη κάποιο που να βγήκε τελικά 2 «στον αέρα». Στο μάθημα υπάρχουν, ωστόσο, ερωτήματα άστοχα, όπως λένε μαχόμενοι μαθηματικοί, με υπερβολικές εκφωνήσεις που αποθαρρύνουν τον υποψήφιο, και τα οποία από μόνα τους δημιουργούν προβλήματα. Ακόμη, έχουν αναρτηθεί θέματα «εκτός σχολικού ύφους και σχολικής πραγματικότητας», καθώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στόχος δεν είναι να... μπεις στο πανεπιστήμιο, αλλά να περάσεις στην επόμενη τάξη. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, υπήρξαν αντιδράσεις από έγκριτους μαθηματικούς που κρίθηκε ότι αδικήθηκαν στην επιλογή θεματοδοτών από το ΙΕΠ.

ΤΗΣ ΜΑΡΝΥΣ ΠΑΠΑΜΑΤΘΑΙΟΥ

ΤΑ ΝΕΑ

Διευκρινίσεις για την εγγραφή μαθητών/τριών στα Πειραματικά Σχολεία για το σχολικό έτος 2022-23

http://dide.ira.sch.gr

 ΘΕΜΑ: «Ρυθμίσεις βαθμολογίας Β’ τριμήνου στα Δημοτικά Σχολεία για το σχολικό έτος 2021-22»
Σχετ. έγγρ.: Η με αρ. πρωτ. 1614/Υ1/8-1-2020, Απόφαση της Υπουργού και των Υφυπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΦΕΚ Β΄ 8/10-1-2020)
Σε συνέχεια της με αρ. πρωτ. Φ7/151476/Δ1/23-11-2021 (Β΄ 5439) Υ.Α και σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 6 του άρθρου 2 του ΠΔ 79/2017 (Α΄ 109), σχετικά με τη βαθμολογία του Β’ τριμήνου του σχολικού έτους 2021-22 των μαθητών των δημοτικών σχολείων, ισχύουν τα εξής:

Οι εκπαιδευτικοί της Α’ και Β’ τάξης ενημερώνουν μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας ή μέσω τηλεδιάσκεψης τους γονείς/ κηδεμόνες των μαθητών/τριών για την πρόοδό τους.
Για τις υπόλοιπες τάξεις οι έλεγχοι προόδου B' τριμήνου δύναται να παραδίδονται στους γονείς/κηδεμόνες
είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, είτε, κατ’ εξαίρεση, εντύπως εσώκλειστοι σε φάκελο σε μαθητές/τριες για να τους παραδώσουν στους γονείς τους.

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ, Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
& ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΠΤΣΗΣ

Τη δημιουργία μίας ειδικής ομάδας δράσης -Task Force- για την υποστήριξη των μαθητών και φοιτητών της Ουκρανίας, εντός και εκτός των συνόρων, πρότεινε με επιστολή της στο Γάλλο ομόλογό της και Προεδρεύοντα του Συμβουλίου των Υπουργών Παιδείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το τρέχον εξάμηνο, Jean-Michel Blanquer, η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως.

Προηγουμένως, η Νίκη Κεραμέως είχε επικοινωνήσει με τον Ουκρανό ομόλογό της, Υπουργό Παιδείας και Επιστήμης, Serhiy Shkarlet, ο οποίος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για τη στήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης και την πεποίθησή του ότι η υλοποίηση της πρότασης αυτής θα ενισχύσει σημαντικά την oυκρανική εκπαιδευτική κοινότητα. Η Υπουργός υπογράμμισε στην επιστολή της προς το Γάλλο Προεδρεύοντα ότι η πρόσβαση παιδιών και νέων στην εκπαίδευση έχει πληγεί σημαντικά. Σύμφωνα με έρευνα της UNICEF η ρωσική επίθεση έχει ήδη απομακρύνει από τις σχολικές δομές 350.000 παιδιά της Ουκρανίας, ενώ εκατομμύρια παιδιά αναμένεται να επηρεαστούν από τον πόλεμο και να στερηθούν την εκπαίδευση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ουκρανός Υπουργός έχει ήδη στη διάθεσή του μία πρώτη καταγραφή των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Στο πλαίσιο της έμπρακτης αλληλεγγύης που επιδεικνύει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη δοκιμαζόμενη Ουκρανία, η πρόταση της Νίκης Κεραμέως έγκειται στη δημιουργία μηχανισμού άμεσης αντιμετώπισης εκπαιδευτικών ζητημάτων μέσω της σύστασης Ευρωπαϊκής Ομάδας Δράσης για τη διατήρηση της πρόσβασης στη γνώση, την επικοινωνία και την εκπαίδευση των Ουκρανών μαθητών και φοιτητών. 

Συγκεκριμένα, προτάθηκε η δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας που με όρους αποτελεσματικότητας, δικαιοσύνης και διαφάνειας, θα μπορεί α. να φιλοξενεί αιτήματα της ουκρανικής εκπαιδευτικής κοινότητας καταγράφοντας τις ανάγκες της για εξοπλισμό, εκπαιδευτικό υλικό και τεχνική βοήθεια, και β. να συγκροτήσει παράλληλα έναν μηχανισμό κάλυψής τους, με τη συνδρομή κρατών-μελών, επιχειρηματικού τομέα, κοινωνίας πολιτών και φορέων, αλλά και διεθνών οργανισμών με ανάλογη εμπειρία και τεχνογνωσία. Ο μηχανισμός αυτός, εφόσον θεσπισθεί, θα προσφέρει βοήθεια επιπλέον των πρωτοβουλιών που κάθε κράτος-μέλος αναλαμβάνει μεμονωμένα, όπως η ενσωμάτωση προσφύγων στο εκπαιδευτικό τους σύστημα.

Η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δήλωσε: «Στο πλαίσιο της έμπρακτης αλληλεγγύης που επιδεικνύουμε ως Ευρωπαϊκή Ένωση στη δοκιμαζόμενη Ουκρανία, οφείλουμε να στηρίξουμε ιδιαίτερα ευάλωτα θύματα των πολεμικών συγκρούσεων, όπως τα παιδιά και οι νέοι, με την ειλικρινή ελπίδα για άμεση κατάπαυση του πυρός και αποκατάσταση της ειρήνης. Σε αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία, η εκπαίδευση, πέρα από θεμελιώδες δικαίωμα, αδιαμφισβήτητα  συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση του αισθήματος ενότητας σε μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικούς, και στη δημιουργία δικτύων αλληλεγγύης και υποστήριξης.»

Η επιστολή της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων στον Γάλλο ομόλογό της

Ο.Λ.Μ.Ε.                                                                

Ερμού & Κορνάρου 2

ΤΗΛ: 210 32 30 073 - 32 21 255

www.olme.gr                                                             

e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.                                                                       Αθήνα, 08/03/2022

                                                                                                            Α.Π.: 1012

ΝΑ ΑΡΘΕΙ Η ΑΔΙΚΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΙΣΟΤΙΜΙΑ ΣΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 400 ΩΡΩΝ

Σημαντικός αριθμός εκπαιδευτικών, αν και κατείχαν νόμιμο πιστοποιητικό επιμόρφωσης 400 ωρών στην ΕΑΕ από ΑΕΙ, αποκλείστηκαν τόσο από τον επικουρικό πίνακα ΕΑΕ (άρθρο 58 του Ν4589/19) όσο και από τη μοριοδότηση για την κατάταξή τους στον Πίνακα Α΄ (Γενικής παιδείας) και Β΄ (εκπαιδευτικών ΕΑΕ) του Ν4589/19 (άρθρα 57 και 58 αντίστοιχα).

Συγκεκριμένα:

Σύμφωνα με τη νομοθεσία Ν3699/2008 (άρθρο 22) οι εκπαιδευτικοί που «Έχουν παρακολουθήσει ετήσιο σεμινάριο επιμόρφωσης στην ΕΑΕ από Πανεπιστήμια ή από αναγνωρισμένους κρατικούς φορείς που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, αποδεδειγμένης διάρκειας τουλάχιστον τετρακοσίων (400) ωρών» εγγράφονται στον επικουρικό Πίνακα ΕΑΕ. Ταυτόχρονα, στην ίδια παράγραφο του νόμου 3699/2008 ( παρ.1 περίπτωση β άρθρου 22) κατοχυρώνονται τα σεμινάρια που είχαν πραγματοποιηθεί μέχρι την ισχύ του εν λόγω νόμου.

Οι εκπαιδευτικοί αυτοί στηριγμένοι στην νομοθεσία και εμπιστευόμενοι την πολιτεία παρακολουθήσαν από το 2009-2010 έως και το 2018-2019 ετήσιο πρόγραμμα εξειδίκευσης στην Ειδική Αγωγή συνολικής διάρκειας 400 ωρών και έλαβαν, σύμφωνα με τη νομοθεσία, το σχετικό πιστοποιητικό από το οικείο ΑΕΙ. Μέχρι τη ψήφιση του ν4589/19 εντασσόταν κανονικά στον επικουρικό πίνακα ΕΑΕ (βλ. επικουρικοί πίνακες 2018-2019) και ταυτόχρονα ελάμβαναν και την κάθε φορά τη μοριοδότηση σύμφωνα με τη νομοθεσία.

Με το Ν. 4589/19 ανατρέπονται, και μάλιστα αναδρομικά(!), δικαιώματα και προσδοκίες που η ίδια η πολιτεία θεσμοθέτησε από το 2008.

Στην παρ.4β του άρθρου 58 «Τα κριτήρια ένταξης στον επικουρικό αξιολογικό πίνακα», στο ετήσιο σεμινάριο των 400 ωρών προστέθηκε ο όρος «..που πραγματοποιήθηκε σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον επτά (7) μηνών». Ο ίδιος όρος προστέθηκε και στα κριτήρια ένταξης και μοριοδότησης (2μόρια) στους α) Πίνακα εκπαιδευτικών Γενικής Παιδείας ( Πίνακας Α΄ άθρο 57), β) Πίνακα εκπαιδευτικών ΕΑΕ ( πίνακας Β΄, άρθρο 58) με ταυτόχρονη μείωση του αριθμού των ωρών του ετήσιου σεμιναρίου από 400 σε 300.

Δηλαδή μοριοδοτείται σεμινάριο 300 ωρών και όχι των 400 ωρώνκαι μάλιστα ίδιου περιεχομένου και του ίδιου φορέα (ΑΕΙ).

Η προσθήκη του όρου «..που πραγματοποιήθηκε σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον επτά (7) μηνών», που δεν υπήρχε στο προσχέδιο που δόθηκε για διαβούλευση και με αναδρομική μάλιστα ισχύ, τους στερεί τα 2 μόρια στην κατάταξη στους Πίνακες Α΄και Β΄ και τους απέκλεισε από τον επικουρικό πίνακα ΕΑΕ, γιατί κάποια ετήσια σεμινάρια 400 ωρών πραγματοποιήθηκαν, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Πανεπιστημίου, σε χρονικό διάστημα 6 μηνών και 15 ή 20 ημερών και όχι 7 μηνών!

Με την αναδρομική ισχύ παραβιάζεται η βασική αρχή του κράτους δικαίου, της εμπιστοσύνης του πολίτη σ΄ αυτό. Σύμφωνα με την αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, η διοίκηση δεν θα πρέπει να ενεργεί κατά τρόπο αντίθετο προς τις προσδοκίες που η ίδια έχει δημιουργήσει προς τον διοικούμενο και να χρησιμοποιεί αντιφατική συμπεριφορά.

Το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ καλεί το Υπουργείο Παιδείας να άρει τουλάχιστον και άμεσα, την αναδρομική ισχύ των παραπάνω διατάξεων του νόμου 4589/19 (παρ. Α περίπτωση ΙΙ του άρθρου 57 «Κριτήρια αξιολογικού Πίνακα εκπαιδευτικών Γενικής Παιδείας» αξιολογικός Πίνακας Α΄ και παρ.1α περίπτωση ιι και παρ.4β περίπτωση αα του άρθρου 58 «Κριτήρια αξιολογικού Πίνακα εκπαιδευτικών ΕΑΕ» Πίνακας Β΄) και να κατοχυρώσει την ισοτιμία των πιστοποιητικών ετήσιων σεμιναρίων 400 ωρών που αποκτήθηκαν, σύμφωνα με την ισχύουσα κάθε φορά νομοθεσία, μέχρι τη ψήφιση του Ν 4589/19.