Εισήγηση για την Ειδική Αγωγή-Παράλληλη Στήριξη από την Αγναντή Μαρία, φιλόλογο

Τρίτη, 06 Δεκεμβρίου 2016 02:51

μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
E-mail
Σχολιάστε πρώτοι!

Συνεκπαίδευση: Ανάμεσα στις «Συμπληγάδες» της θεωρίας και της πράξης.

Το ειδικό παιδί και η αγωγή του βρίσκεται σήμερα στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος. Απασχολεί πρωτίστως την οικογένεια που έχει στους κόλπους της ένα τέτοιο παιδί. Ύστερα έρχεται η σειρά του σχολείου, με ευθύνη που δεν προκύπτει μόνο από το πλαίσιο των καθηκόντων του, αλλά και από τη «σύγκρουση», ίσως, με την αδυναμία του να ενεργήσει αποτελεσματικά. Απαιτείται οργάνωση, η οργάνωση χρειάζεται χρόνο, οι οικογένειες επείγονται, οι πρόχειρες λύσεις δεν ικανοποιούν, οι τολμηρές αποφάσεις λείπουν ή και φοβίζουν. Εκείνο που δυσκολεύει περισσότερο τα πράγματα, είναι η έλλειψη πληροφόρησης, τόσο στο επίπεδο της οικογένειας, όσο και στο επίπεδο του σχολείου και της κοινωνίας. Στην κατεύθυνση αυτή, πραγματοποιήθηκε επιμορφωτικό σεμινάριο, στις 22-11-2016, στο 6^ο ΓΕΛ Τρικάλων, με πρωτοβουλία του Γραφείου Σχολικών Συμβούλων σε συνεργασία με το ΚΕΔΔΥ Ν. Τρικάλων, κατόπιν εγκρίσεως του Τμήματος Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Θεσσαλίας, με θέμα «Συνεκπαίδευση: Το αίτημα και η βιωμένη εμπειρία». Στο σεμινάριο κατατέθηκε η βιωμένη εμπειρία εκπαιδευτικών γενικής εκπαίδευσης, μέσω της εφαρμογής προγραμμάτων συνεκπαίδευσης, με στόχο η εμπειρία αυτή να συμβάλει αποτελεσματικά στην πληροφόρηση των ενδιαφερομένων εκπαιδευτικών, επιφορτισμένων με το λειτούργημα της διδασκαλίας ειδικής συμπαράστασης. Το εν λόγω εγχείρημα οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η θεωρητική επιστημονική γνώση, η πιστοποιημένη με τίτλους σπουδών, αν δεν ενισχύεται και δεν ενδυναμώνεται εμπράκτως από το βίωμα, τις ικανότητες και την προσωπικότητα στο σύνολό της των υπηρετούντων τον σύνθετο ρόλο του Παιδαγωγού, παραμένει κενό γράμμα. Η συμμετοχή μου στο επιμορφωτικό σεμινάριο επισφραγίστηκε με εισήγησή μου, την οποία παραθέτω στη συνέχεια:

«Εντός των περιορισμένων ορίων μιας εισήγησης για κάτι τόσο σύνθετο, όπως η ειδική αγωγή και η συνεκπαίδευση με παράλληλη στήριξη μαθητών με ειδικές μαθησιακές ανάγκες, δεν είναι εύκολο να αναλύσει κάποιος εξ ολοκλήρου το θέμα. Θα σας καταθέσω -με παράλληλη καταγραφή συμπερασμάτων- το βίωμά μου, τη δική μου οπτική, που αφορά στη συνεργασία μου με τη φιλόλογο ειδικής αγωγής για τη σχολική χρονιά 2015-2016.

Στο σχολείο μας υλοποιήθηκε πρόγραμμα συνεκπαίδευσης με παράλληλη στήριξη σε μαθητή της Α΄Γυμνασίου διαγνωσμένο με αυτισμό (διαφυλάττω την ανωνυμία για ευνόητους λόγους). Θα αναφέρω αρχικά ότι ο μαθητής προήχθη επαρκώς από την Α΄στη Β΄τάξη με γενικό βαθμό 18 & 1/22. Θεωρώντας ότι η συνεκπαίδευση και η επιτυχής υλοποίηση και έκβασή της εδράζεται στο τρίπτυχο οικογένεια-μαθητής- σχολείο, θα αναφερθώ στην κάθε πτυχή ξεχωριστά.

1) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: Όταν η οικογένεια μας εμπιστεύεται παιδί διαγνωσμένο με αυτισμό, περιμένει από εμάς πολλά. Ό,τι δεν έφεραν οι ιατρικές εξετάσεις, ό,τι δεν έφεραν οι νοσηλείες, «πρέπει» να το φέρουν οι δικές μας «περιποιήσεις». Η οικογένεια μεταφέρει τις ελπίδες και τις προσδοκίες της αφενός στο «μαγικό» περιβάλλον που καλείται σχολείο και αφετέρου οξύνει το άγχος της, από το φόβο αυτή τη φορά, μιας άλλου είδους ματαίωσης. Ο μαθητής μας προέρχεται από ένα ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένο περιβάλλον, ένα οικογενειακό πλαίσιο που επιδεικνύει ξεχωριστό ενδιαφέρον ως προς το σύνολο των αναγκών του παιδιού καθώς και για την εκπαιδευτική του πορεία.

Η οικογένειά του εμπιστεύτηκε το σχολείο μας και η εμπιστοσύνη μετουσιώθηκε σε συνεργασία και όχι απλώς επαφή. Για χρόνια οι γονείς ενός αυτιστικού παιδιού δέχονται υποδείξεις και εντολές και ίσως έχουν αγανακτήσει. Οφείλουμε ως παιδαγωγοί να τους εξηγήσουμε ότι είμαστε δάσκαλοι του παιδιού τους και όχι δικοί τους. Αν θελήσουμε να γίνουμε και δικοί τους «δάσκαλοι», θα απομακρυνθούν. Όταν μας ρωτούν «τί στάση πρέπει να τηρήσω;», καλό είναι να επιφυλαχθούμε στην απάντησή μας. Η γνώμη μας έχει κύρος και ως εκ τούτου θα εξηγήσουμε στους γονείς, τι περιμένουμε από τον μαθητή, ποιοι είναι οι στόχοι μας και ποιο ρυθμό θα ακολουθήσουμε. Οι πρώτες μας συναντήσεις θα πρέπει να αποτελούν ένα είδος ψυχοθεραπείας. Μόνο έτσι η επαφή μας, χωρίς να χάσει το χαρακτήρα της αμοιβαίας ενημέρωσης, αρχίζει να αποκτά τη μορφή συνεργασίας. Πόσο θα κρατήσουν οι επαφές; Όσο διαρκεί η φοίτηση του παιδιού. Όμως, η συνάντηση για τη συνάντηση δεν έχει καμία αξία! Η επαφή με την οικογένεια (όπως και με κάθε οικογένεια μαθητή) δεν σημαίνει επ΄ουδενί ευθυγράμμιση του ενός με τις αντιλήψεις του άλλου. Ούτε το σχολείο, όσο άριστο προσωπικό κι αν διαθέτει, μπορεί να παραγκωνίσει την οικογένεια, ούτε και η οικογένεια το σχολείο, όσο υψηλό κι αν είναι το είναι το επίπεδό της.

2) ΜΑΘΗΤΗΣ: Ο μαθητής αντιμετώπισε στην αρχή δυσκολίες στην αποδοχή του προγράμματος, οι οποίες στην πορεία ξεπεράστηκαν. Δυσκολεύτηκε να αποδεχτεί έναν επιπλέον διδάσκοντα δίπλα του. Θεώρησε ότι στιγματίζεται και βλάπτεται η αυτοεικόνα του. Θεωρούσε ότι ένας ήταν ο πομπός μετάδοσης της γνώσης, αποζητώντας διαρκώς βλεμματική επαφή μαζί μου. Η δυσκολία «λειάνθηκε» καθώς έβαζα στη συζήτηση τη συνάδελφο ειδικής αγωγής με τρόπο «δημοσιογραφικό», έτσι ώστε η διδασκαλία να εξελίσσεται απρόσκοπτα, κάτι για το οποίο δεν υπάρχει συγκεκριμένη «συνταγή». Στο πρώτο δίμηνο ο μαθητής απέβαλε το άγχος του, προσδιόρισε τις δυσκολίες του με τη βοήθεια της παράλληλης στήριξης και κατάφερε άριστη επίδοση προφορικά και γραπτά. Ενθαρρύνθηκε, απέβαλε δειλία και συστολές, ήταν πρόθυμος και ευδιάθετος. Η βλεμματική επαφή, αφορά πλέον και τη συνάδελφο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το επίπεδο της συνεργασίας με διακριτική εναλλαγή ρόλων βοηθού-βοηθούμενου, λειτούργησε αποτελεσματικά: ο μαθητής περίμενε την καθηγήτρια της ειδικής αγωγής και έμπαινε στην τάξη μαζί της. Απόλυτη αποδοχή.

3) Η ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Αποτελεί πεποίθησή μου ότι κάθε ον είναι γεννημένο με την ιδιότητα του δασκάλου. Όταν πληροφορήθηκα ότι στο σχολείο μου θα φοιτήσει μαθητής με τη συγκεκριμένη διάγνωση αποφάσισα να αναλάβω το τμήμα στο οποίο θα φοιτούσε, θεωρώντας ισχυρή και ενδιαφέρουσα εκπαιδευτική πρόκληση το όλο εγχείρημα. Ανέλαβα το τμήμα για επτά διδακτικές ώρες εβδομαδιαίως στηριγμένη στις εξής αρχές: Πίστη στην ευόδωση του έργου μου, αγάπη για τον μαθητή, άσκηση των αισθήσεων. Με αυτές τις τρεις επιταγές πορεύομαι πάντοτε και ποτέ δεν έχω διαψευστεί. Οι επιδιώξεις- στόχοι μου ήταν: Η προσαρμογή του διαγνωσμένου μαθητή στην τάξη του. Η προσαρμογή της τάξης στον διαγνωσμένο μαθητή. (Μετά από συνεννόησή μου με τη μητέρα του, ο μαθητής απουσίασε μια ημέρα, ώστε να μπορώ με τρόπο διακριτικό και με λεπτό χειρισμό να εξηγήσω στους συμμαθητές του περί τίνος πρόκειται και τι μέλλει γενέσθαι. Το θεωρώ εκ των ουκ άνευ, ώστε η αποδοχή να προκύψει με απόλυτη φυσικότητα.) Η αποδοχή από το σύνολο των μαθητών ενός επιπλέον διδάσκοντος μέσα στην τάξη.

Η συνεργασία μου με τη φιλόλογο της ειδικής αγωγής δομήθηκε ως εξής:

Βοηθούσαμε τον μαθητή να συνδέει, να «μπολιάζει» αυτά που ήξερε, με αυτά που μάθαινε. Δεν επιτρέπαμε ούτε στιγμή να «παραιτηθεί», να χάσει τον ειρμό, να βαρεθεί ή να χάσει το ενδιαφέρον του. Τον προτρέπαμε να εξωτερικεύει τις σκέψεις του, κάτι που το είχε ανάγκη. Ήμασταν κατανοητές και συνάμα κατανοητικές. Νιώθαμε στο βλέμμα του μαθητή ένα συνεχές αντικαθρέφτισμα (κι εδώ έγκειται το μεγαλείο της δουλειάς μας) καθώς ο μαθητής απέδιδε ό,τι εισέπραττε. Έβλεπε σε μας την εικόνα του και ενσυναίσθητα έτεινε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εικόνας αυτής. Τον παροτρύναμε διαρκώς κινητοποιώντας την εσωτερική του παρόρμηση.

Η εσωτερική παρόρμηση συχνά είναι πολύ πιο αποτελεσματική από ένα υψηλό επίπεδο νοημοσύνης. Δεν σπαταλήθηκε χρόνος ή ενέργεια, διότι δεν μας διέκρινε ακαμψία στην εφαρμογή του ωρολογίου προγράμματος. Προσοχή! Αυτό δεν σημαίνει ότι αποκλίναμε, παρόλο που οι αποκλίσεις επιτρέπονται ειδικά , όταν επιβάλλονται από τη συγκυρία. Επιδίωξή μας ήταν να τελειώνει ο μαθητής ό,τι αρχίζει. Η παράλληλη στήριξη παρείχε στον μαθητή ευχέρεια χρόνου για επεξεργασία και εμβάθυνση. Τον βοήθησε να αναπτύξει τεχνικές μάθησης. Δεν του άφηνε περιθώρια για αφηρημάδα. Τον έκανε συμμετοχικό. Τον μετέτρεπε σε μαθητή σχολικά ώριμο.

Εν κατακλείδι:

Προτείνω ανεπιφύλακτα τη φοίτηση παιδιών με αυτισμό στο σχολείο με συμβολή παράλληλης στήριξης. Η διαδικασία καρποφόρησε. Δυστοκίες, γκρίνιες, εριστικότητα – μολονότι δεν μας διέκριναν- μόνο τροχοπέδη αποτελούν. Έμαθα για την παράλληλη στήριξη. Έμαθα από την παράλληλη στήριξη. Στην τάξη αυτή δεν μπόρεσα να θυμώσω ποτέ. Θεωρώ ότι η συνεκπαίδευση αποτελεί μία από τις ισχυρότερες προκλήσεις στο χώρο της εκπαίδευσης. Είναι σπουδαία καινοτομία και αποτελεί (ίσως ακουστώ αιρετική…) το πιστοποιητικό γέννησης της αξιολόγησης της προσωπικότητας και του έργου μας. Εκτιθέμεθα πλέον καθώς δεν διδάσκουμε κεκλεισμένων των θυρών! Καθημερινά καλούμαστε να φέρουμε σε πέρας τον «ρόλο» μας ως παιδαγωγοί. Μόνο που ο «ρόλος» μας δεν είναι ένας. Είναι τόσοι, όσοι και οι «θεατές» μας…

Ελπίζω η συζήτηση να έγινε επ΄ωφελεία όλων με ουσιαστικά προκύπτοντα οφέλη. Ευχαριστώ το Γραφείο των Σχολικών Συμβούλων για το Βήμα που μας προσέφεραν προκειμένου να αναδειχθεί η βιωμένη εμπειρία μας με την ευχή να προκύψουν ανάλογες συναντήσεις και στο μέλλον. Ευχαριστώ θερμά το ΚΕΔΔΥ και ιδιαιτέρως την κ. Μαρία Ρέντα που μας ενθάρρυνε χωρίς να μας πει ποτέ ότι απαγορεύεται και να αποτύχουμε.»

Σας ευχαριστώ!

Μαρία Αγναντή, φιλόλογος

Διαβάστηκε 1135 φορές Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 06 Δεκεμβρίου 2016 02:52

Κατηγορία Εκπαιδευτικά Νέα

Super User

E-mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.