Πολύ μακρυά! Στις αίθουσες και τα σχολικά αμφιθέατρα... με το “όχι έτσι” ή το “έτσι μπράβο” των καθηγητών που καθοδηγούν τους μαθητές τους να απαγγείλουν με το σωστό ύφος το “Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας” του Οδυσσέα Ελύτη, που αυτές τις μέρες, έχει την τιμητική του!

Μακρυά ηχούν καμπάνες από κρύσταλλο!

Πολύ μακρυά! Στο πέρασμα του χρόνου! Σε μια ανάμνηση που μέχρι τώρα με γέμιζε χαρά και περηφάνια και τώρα είναι μαχαιριά! Μαχαιριά που μπήγεται ακόμη πιο βαθιά στο μυαλό και την ψυχή κι αιμορραγούν οι σκέψεις!

Εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος

.... τώρα, σαν από στεναγμό Θεού ένας ίσκιος μεγαλώνει....

Εδώ! Εδώ, στο κάθε μέρα μας μεγαλώνει! Μεγαλώνει και σκεπάζει όλους τους κόπους, όλο το δόσιμο, όλα τα όνειρα!!!

Tώρα η αγωνία σκυφτή με χέρια κοκαλιάρικα
Πιάνει και σβήνει ένα ένα τα λουλούδια επάνω της·

... Χειμώνας μπαίνει ώς το μυαλό. Κάτι κακό 
Θ’ ανάψει.

Κάτι κακό άναψε ήδη! Άναψε κι εγώ φαντάζω μπροστά του τόσο μικρή και τόσο αδύναμη να αντισταθώ σ αυτό το κακό! Κι ας μάτωσε η φωνή μου, κι ας έλιωσαν σόλες και σκέψεις και ιδέες. Με παρέσυρε σαν ένα τρελό και ορμητικό ποτάμι που δεν αφήνει τίποτε όρθιο στο διάβα του. Σαν να ήμουν ένα πεσμένο φυλλαράκι κι όχι γερός, βαθιά ριζωμένος δυνατός κορμός!

Σκορπάει στου κάμπου το πετσί θύελλα ανατριχίλας
Κι ύστερα στρώνει στρώνει χιόνι χιόνι αλύπητο

Χιόνι! Χιόνι αλύπητα παγωμένο που τρυπάει τις μνήμες και τις ελπίδες. Μαργωμένες κάθονται εκεί στο ατάραχο παρελθόν τους... (έλα Κατερίνα... πιο δυνατά! “Πάτα” πάνω στο χιόνι! Κάνε μας να παγώσουμε...)

Ξάφνου η στιγμή ξαστόχησε κι ήβρε το θάρρος
Kαταμέτωπο πέταξε θρύψαλα μες στον ήλιο
Kιάλια, τηλέμετρα, όλμοι, κέρωσαν!

Εύκολα σαν χασές που σκίστηκεν ο αγέρας!
Εύκολα σαν πλεμόνια που άνοιξαν οι πέτρες!
Το κράνος κύλησε από την αριστερή μεριά...

Μα πόσο εύκολα... Εύκολα σαν χασές σκίστηκαν οι ζωές 2500 ανθρώπων και 27.500 μαθητών... Τόσο εύκολα;;;

Τώρα κείτεται απάνω στην τσουρουφλισμένη χλαίνη
M’ ένα σταματημένο αγέρα στα ήσυχα μαλλιά
M’ ένα κλαδάκι λησμονιάς στ’ αριστερό του αυτί
Mοιάζει μπαξές που τού ’φυγαν άξαφνα τα πουλιά
Mοιάζει τραγούδι που το φίμωσαν μέσα στη σκοτεινιά
Mοιάζει ρολόι αγγέλου που εσταμάτησε

(Έτσι Ορελί! Θρήνησε! Πάμε όλοι μαζί ένα αργό, βουβό θρήνο, ένα μουγκρητό...)

Τώρα, μένω και περιμένω... Περιμένω την ελπίδα να βγει απ το κουτί της Πανδώρας... μα αυτό το κουτό κουτί έχει κι άλλα δεινά να σκορπίσει! Κάθε μέρα ακούω και μια νέα βροντή! Κι άλλοι θάνατοι κι άλλα πολεμικά ανακοινωθέντα...

Ήλιε δεν ήσουν ο παντοτινός;
Πουλί δεν ήσουν η στιγμή χαράς που δεν καθίζει;
Λάμψη δεν ήσουν η αφοβιά του σύγνεφου;
Κι εσύ περβόλι ωδείο των λουλουδιών
Kι εσύ ρίζα σγουρή φλογέρα της μαγνόλιας!

...Γιατί ένα τέτοιο ανόσιο ψωμί
Γιατί ένας τέτοιος ουρανός εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος!

(Ειρήνη, δώσε έμφαση στο γιατί;;; αναρωτιέσαι, ψάχνεις απαντήσεις για το άδικο... να βγεί από μέσα σου αυτό το γιατί!)

Δεν έκλαψαν
Γιατί να κλάψουν
Ήταν γενναίο παιδί!

Όχι, δε θα σας κάνω τη χάρη να κλάψω! Θα σταθώ στα πόδια μου! Σ αυτά τα δυνατά πόδια που με στήριζαν πάντοτε!!! ( κι όμως... έκλαψα! Και τα γόνατα λύγισαν...)

Με τα κουρέλια των μαλλιών στους ώμους ―αχ αφήστε την―
Mισή κερί μισή φωτιά μια μάνα κλαίει ―αφήστε την―
Στις παγωμένες άδειες κάμαρες όπου γυρνάει αφήστε την!
Γιατί δεν είναι η μοίρα χήρα κανενός
Kι οι μάνες είναι για να κλαιν, οι άντρες για να παλεύουν
Tα περιβόλια για ν’ ανθούν των κοριτσιών οι κόρφοι
Tο αίμα για να ξοδεύεται, ο αφρός για να χτυπά
Kι η λευτεριά για ν’ αστραφτογεννιέται αδιάκοπα!

Αχ αυτή η μάνα! Αυτή η μάνα αυτό το καλοκαίρι...

Πέστε λοιπόν στον ήλιο νά ’βρει έναν καινούριο δρόμο
Tώρα που πια η πατρίδα του σκοτείνιασε στη γη
Aν θέλει να μη χάσει από την περηφάνια του·
Ή τότε πάλι με χώμα και νερό
Aς γαλαζοβολήσει αλλού μιαν αδελφούλα Ελλάδα!
Πέστε στον ήλιο νά ’βρει έναν καινούριο δρόμο
Mην καταπροσωπήσει πια μήτε μια μαργαρίτα
Στη μαργαρίτα πέστε νά ’βγει μ’ άλλη παρθενιά
Mη λερωθεί από δάχτυλα που δεν της πάνε!

..............................................................

Kείνοι που επράξαν το κακό ― τους πήρε μαύρο σύγνεφο
Ζωή δεν είχαν πίσω τους μ’ έλατα και με κρύα νερά
M’ αρνί, κρασί και τουφεκιά, βέργα και κληματόσταυρο
Παππού δεν είχαν από δρυ κι απ’ οργισμένο άνεμο
...Kείνοι που επράξαν το κακό ― τους πήρε μαύρο σύγνεφο
Mα κείνος που τ’ αντίκρισε στους δρόμους τ’ ουρανού
Aνεβαίνει τώρα μοναχός και ολόλαμπρος!

Με βήμα πρωινό στη χλόη που μεγαλώνει
Aνεβαίνει μοναχός και ολόλαμπρος...

Ολόλαμπρη ναι! Σε πείσμα σας και σε χαρά μου! Ολόλαμπρη! Γιατί έχω εμένα! Γιατί έχω το Γιάννη, το Μάνο, την Όλγα! Γιατί έχω δίπλα μου τ αδέρφια και τους φίλους μου, που χαίρονται με τη χαρά και λυπούνται με την λύπη μου. Έχω τη Βάσω, τη Μαρίνα, την Εύα, τη Ρένα, την Έρη, τη Μαρία, τη Βάσω, τη Δέσποινα, τη Φρόσω, τον Αλέξανδρο, το Γιώργο, το Γιάννη, τον Κυριάκο, το Μάνο, τον Βαγγέλη! Κι αυτούς δεν μπορείτε να μου τους πάρετε!Είναι δικοί μου! Είναι μέσα μου και είμαι μέσα τους! Κάτι κρατά ο ένας απ τον άλλο! Δεν μπορείτε να “καταργήσετε” όλα αυτά που περάσαμε μαζί, όλα αυτά που μάθαμε, όλα αυτά που κερδίσαμε και χάσαμε! ΟΧΙ! Δεν μπορείτε να μου καταστρέψετε τη ζωή, όσο κι αν το επιθυμείτε! ΟΧΙ! Δεν θα φύγω για άλλη χώρα και να σας αφήσω να αλωνίζετε στα σπαρτά μου! ΟΧΙ! Θα είμαι εδώ, να πολεμώ και να βλέπω! Να βλέπω και να πολεμώ! Και να χτίζω! Έτσι όπως έχτισα απ το τίποτα, όλα αυτά που εσείς καταργήσατε! Απλά και μόνο, γιατί ξέρω να εργάζομαι! ΠΟΛΥ!!! Δεν σας φοβάμαι λοιπόν! Άλλοι πρέπει να φοβούνται!!!

Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο
Αύριο, αύριο λένε, το Πάσχα τ’ ουρανού!

....Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα
Tου κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει:
Ελευθερία
Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο:
EΛEYΘEPIA
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος

Μαρία Γραικού

(Οκτώβρης του '13 υπό το καθεστώς της διαθεσιμότητας...)