Please wait...Υποβολή Αίτησης–Δήλωσης για συμμετοχή στις Πανελλαδικές Εξετάσεις των ΓΕΛ ή ΕΠΑΛ έτους 2022.
Όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία, όλοι οι υποψήφιοι που επιθυμούν να συμμετάσχουν στις Πανελλαδικές εξετάσεις έτους 2022 των Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ) και των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ), για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, πρέπει να υποβάλουν στο Λύκειό τους Αίτηση-Δήλωση υποψηφιότητας συμμετοχής στις εξετάσεις αυτές.
Η προθεσμία για φέτος ορίζεται από Τετάρτη 1-12-2021 ως και Δευτέρα 13-12-2021 για όλους τους υποψηφίους που επιθυμούν να συμμετάσχουν στις Πανελλαδικές εξετάσεις των Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ) και των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ). Επισημαίνεται ότι η ανωτέρω προθεσμία είναι αποκλειστική και μετά την παρέλευσή της δεν γίνεται δεκτή καμία Αίτηση-Δήλωση.
Ο υποψήφιος (μαθητής ή απόφοιτος) μπορεί να προμηθεύεται την Αίτηση – Δήλωση που αναλογεί στην περίπτωσή του είτε από το διαδίκτυο, είτε από το Λύκειό του. Στη συνέχεια θα συμπληρώνει την Αίτηση - Δήλωση σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στο έντυπο και θα προσέρχεται στο Λύκειό του, για την οριστική ηλεκτρονική υποβολή της. Στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας www.minedu.gov.gr, στο σύνδεσμο ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ, αναρτώνται τα κατά περίπτωση υποδείγματα της Αίτησης-Δήλωσης και οι σχετικές εγκύκλιοι που περιγράφουν πλήρως τη διαδικασία και τα αναλυτικά δικαιολογητικά για κάθε κατηγορία υποψηφίου (ΓΕΛ ή ΕΠΑΛ, μαθητής ή απόφοιτος). Επίσης, αποστέλλονται ήδη στα Λύκεια οι σχετικές εγκύκλιοι με τα αντίστοιχα υποδείγματα της Αίτησης-Δήλωσης.
Για τους υποψηφίους με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή ειδικές μαθησιακές δυσκολίες που εξετάζονται προφορικά ή γραπτά κατά περίπτωση θα ακολουθήσει νεότερη εγκύκλιος της υπηρεσίας μας σχετικά με τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να υποβληθούν.
Στην ίδια προθεσμία 1-12-2021 ως και 13-12-2021 οι υποψήφιοι που τυχόν ενδιαφέρονται για τα 3 Μουσικά Τμήματα με την ειδική διαδικασία εισαγωγής (το Τµήµα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστηµίου, το Τµήµα Μουσικής Επιστήµης και Τέχνης του Πανεπιστηµίου Μακεδονίας, και το Τµήµα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων), εκτός από την Αίτηση-Δήλωση για τις πανελλαδικές εξετάσεις, υποβάλλουν και σχετική Αίτηση-Υπεύθυνη Δήλωση για τα 3 Μουσικά Τμήματα.
Με την ευκαιρία ενημερώνουμε τους υποψηφίους:
1. Όσοι υποψήφιοι ενδιαφέρονται για τις Στρατιωτικές Σχολές, τις Αστυνομικές Σχολές, τις Σχολές της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, τις Σχολές του Λιμενικού Σώματος και τις Σχολές της Ακαδημίας του Εμπορικού Ναυτικού πρέπει επιπλέον να υποβάλουν αίτηση απευθείας στο Στρατό, στην Αστυνομία, στην Πυροσβεστική, στο Λιμενικό ή στο Εμπορικό Ναυτικό σε χρονικό διάστημα που θα ορίζεται στις προκηρύξεις που θα εκδώσουν τα αρμόδια Υπουργεία και να κριθούν ικανοί στις προκαταρκτικές εξετάσεις, οι οποίες προγραμματίζονται για το διάστημα Μαρτίου-Απριλίου 2022. Οι παραπάνω προκηρύξεις θα διατίθενται από τα Στρατολογικά Γραφεία, τα Αστυνομικά Τμήματα, την Πυροσβεστική και το Λιμενικό αντίστοιχα σε χρόνο που θα καθοριστεί από τα συναρμόδια Υπουργεία.
2. Όσοι υποψήφιοι ενδιαφέρονται για τα ΤΕΦΑΑ και θα συμμετάσχουν φέτος στις πανελλαδικές εξετάσεις, πρέπει υποχρεωτικά να δηλώσουν την επιθυμία τους για τα ΤΕΦΑΑ, ώστε να συμμετάσχουν και στις πρακτικές δοκιμασίες (υγειονομική εξέταση και αγωνίσματα).
3. Υποψήφιοι για το 10% των θέσεων (χωρίς νέα εξέταση) μπορούν να είναι μόνο όσοι εξετάστηκαν πανελλαδικά το 2020 ή το 2021 (με τα ημερήσια ΓΕΛ ή με τα ημερήσια ΕΠΑΛ). Όσοι επιθυμούν να είναι υποψήφιοι για το 10% των θέσεων, δεν θα υποβάλουν τώρα την Αίτηση-Δήλωση, αλλά απευθείας μηχανογραφικό δελτίο.
Οι υποψήφιοι για το 10% με τελευταία εξέταση το 2020, θα διεκδικήσουν την εισαγωγή τους ΧΩΡΙΣ την προϋπόθεση της ΕΒΕ και θα διεκδικήσουν θέσεις σε ποσοστά ανάλογα του αριθμού των Μηχανογραφικών Δελτίων που θα υποβληθούν ανά σύστημα (παλαιό ή νέο), με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ίσχυαν κατά το έτος συμμετοχής τους στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Οι υποψήφιοι για το 10% με τελευταία εξέταση το 2021, θα διεκδικήσουν την εισαγωγή τους ΜΕ την προϋπόθεση της ΕΒΕ, όπως αυτή διαμορφώθηκε στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2021.
4. Όσοι από τους υποψηφίους εμπίπτουν στην ειδική κατηγορία των υποψηφίων-πασχόντων από σοβαρές παθήσεις (για εισαγωγή στο 5% των θέσεων εισακτέων χωρίς εξετάσεις), πρέπει μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου να απευθυνθούν σε κάποια από τις 14 αρμόδιες επταμελείς επιτροπές των νοσοκομείων, για να αποκτήσουν πιστοποιητικό της πάθησής τους. Αυτοί οι υποψήφιοι, εφόσον δεν επιθυμούν να συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις, δεν υποβάλλουν τώρα την Αίτηση-Δήλωση, αλλά θα καταθέσουν μηχανογραφικό σε ημερομηνίες που θα ανακοινωθούν αργότερα.
5. Δεδομένου ότι, η φετινή υποβολή της Αίτησης–Δήλωσης από τους υποψηφίους θα πραγματοποιηθεί εν μέσω έκτακτων υγειονομικών συνθηκών, υπενθυμίζουμε ότι όσοι απόφοιτοι ή εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποί τους προσέρχονται στο Λύκειο για να υποβάλουν Αίτηση-Δήλωση για συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις ΓΕΛ 2022, θα εισέρχονται στη σχολική μονάδα κατόπιν υποχρεωτικής επίδειξης κατά την είσοδό τους : [α] πιστοποιητικού εμβολιασμού, ή [β] πιστοποιητικού νόσησης, ή [γ] βεβαίωσης αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου για κορωνοϊό COVID-19 (PCR προ 72 ωρών ή rapid test προ 48 ωρών).
6. Για την εγκύκλιο της Αίτησης-Δήλωσης για τις πανελλαδικές των ΓΕΛ, πατήστε ΕΔΩ.
Για την εγκύκλιο της Αίτησης-Δήλωσης για τις πανελλαδικές των ΕΠΑΛ, πατήστε ΕΔΩ.
Υποβολή Αίτησης–Δήλωσης για συμμετοχή στις Πανελλαδικές Εξετάσεις των ΓΕΛ έτους 2022.
Α-Δ ΓΕΛ για 3 Μουσικά 1 σελίδα για υποβολή
Αρχείο ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΓΕΛ & ΕΠΑΛ
ΠΙΝΑΚΑΣ πανελλαδικές εξετάσεις ΓΕΛ 2022
Υποβολή Αίτησης–Δήλωσης για συμμετοχή στις Πανελλαδικές Εξετάσεις των ΕΠΑΛ έτους 2022.
Υπόδειγμα Α-Δ ΕΠΑΛ 1 Ημερησίου για υποβολή
Υπόδειγμα Α-Δ ΕΠΑΛ 2 Εσπερινού για υποβολή
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΑΚΕ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Δ.Ε
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΑΚΕ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Δ.Ε
Με την έναρξη του σχολικού έτους κατέστη φανερό ότι ο εκπαιδευτικός κόσμος της χώρας θα είχε να αντιμετωπίσει μία εξίσου δύσκολη σχολική χρονιά με την περσινή. Η πανδημία, παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις του καλοκαιριού, εξακολουθεί να καλπάζει. Η σχολική καθημερινότητα παραμένει εξαιρετικά προβληματική. Το εργασιακό στρες των συναδέλφων βρίσκεται στο ανώτερο σημείο, αφού εκτός από τις συνηθισμένες δυσκολίες του επαγγέλματος, καλούμαστε, σχεδόν αβοήθητοι, να ανταπεξέλθουμε στις αυξημένες απαιτήσεις του υγειονομικού πρωτόκολλου.
Από την άλλη πλευρά το Υπουργείο Παιδείας, με σωρεία λανθασμένων επιλογών, επιβαρύνει περαιτέρω τους εκπαιδευτικούς.
Συγκεκριμένα:
- Επέβαλε ένα γραφειοκρατικό μοντέλο αυτοαξιολόγησης, που προσθέτει μεγάλο όγκο εργασίας στους εκπαιδευτικούς, στη χειρότερη δυνατή χρονική συγκυρία.
- Επέβαλε ένα απαράδεκτο υγειονομικό πρωτόκολλο (νόσηση του 50% +1 των μαθητών, προκειμένου να κλείσει το τμήμα).
- Άλλαξε στα μέσα του σχολικού έτους τους συντελεστές μαθημάτων για την είσοδο στα ΑΕΙ, προκαλώντας απαράδεκτη σύγχυση σε μαθητές, καθηγητές και γονείς.
- Επέδειξε προχειρότητα στην τοποθέτηση των αναπληρωτών καθηγητών, γεγονός που οδήγησε σε μία αχρείαστη σύγκρουση μεταξύ μονίμων και αναπληρωτών καθηγητών.
Επιπροσθέτως, οι εκπαιδευτικοί, επί σειρά ετών και λόγω των μνημονιακών πολιτικών της τελευταίας δεκαετίας, παραμένουν μισθολογικά καθηλωμένοι σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα.
Και ενώ ο κλάδος υποφέρει από την συσσώρευση των ανωτέρω προβλημάτων, οι δυνάμεις της εξτρεμιστικής Αριστεράς (ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ και ΠΑΜΕ) εμμένουν στη «μητέρα όλων των μαχών», στον αγώνα κατά της αυτοαξιολόγησης. Φυσικά, αποκρύπτουν από τους συναδέλφους, ότι εκτός από το δυσβάσταχτο γραφειοκρατικό έργο, καμία άλλη αρνητική επίπτωση δεν υπάρχει για τους συναδέλφους.
Η ΔΑΚΕ Καθηγητών Δ.Ε, με αίσθημα συνέπειας, αγωνιζόταν και αγωνίζεται για τα πραγματικά προβλήματα των καθηγητών. Το επόμενο χρονικό διάστημα, και ύστερα από την απόφαση της τελευταίας Γενικής Συνέλευσης των Προέδρων των ΕΛΜΕ, που έθεσε οριστικά τέλος στη σκιαμαχία, που πρότεινε η εξτρεμιστική Αριστερά, θα απαιτήσει από το Δ.Σ της ΟΛΜΕ να ασχοληθεί επιτέλους με τα προβλήματα που ταλανίζουν τον κλάδο.
Απαιτούμε:
- Μισθολογική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών
- Επαναφορά των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα
- Επαναφορά του επιδόματος αδείας
- Να σταματήσει η δυσμενής αντιμετώπιση των Δημοσίων Υπαλλήλων σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, όσον αφορά τα επιδόματα και τα δώρα.
- Θεσμοθέτηση ενός λειτουργικού συστήματος αυτοαξιολόγησης με αποκλειστικό σκοπό τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
- Να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να μειωθεί το εργασιακό στρες των εκπαιδευτικών.
- Να καθιερωθεί ένα αξιόπιστο υγειονομικό πρωτόκολλο για τη λειτουργία των σχολείων.
Η ΔΑΚΕ Καθηγητών Δ.Ε, όπως έπραττε και στο παρελθόν, έτσι και στη σημερινή συγκυρία θα στηλιτεύει τις αποτυχημένες επιλογές της πολιτικής ηγεσίας αλλά και θα επιδοκιμάζει κάθε θετική ενέργεια. Αυτό κάναμε πάντοτε, ανεξάρτητα από την κυβέρνηση που ασκούσε την εξουσία. Αυτό θα εξακολουθήσουμε να κάνουμε και σήμερα και στο μέλλον. Γιατί η ΔΑΚΕ Καθηγητών Δ.Ε είναι η μοναδική παράταξη, που πάνω από όλα θέτει τα συμφέροντα του κλάδου.
Ε.Ε ΔΑΚΕ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Δ.Ε
Διαβίβαση Πρόσκλησης-Επιλογής-Κατανομής Στρατιωτικού Προσωπικού (Κατάθεση Δελτίου Απογραφής γεννηθέντων το έτος 2004)
Σχετ.: 1. Το με αρ. πρωτ. Φ.430/72/360777/16-11-2021 (151680/Δ4/23-11-2021/ΥΠΑΙΘ/ΚΠ) έγγραφο του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας.
2. Το με αρ. πρωτ. Φ.430/74/32730/23-11-2021 (151845/ΓΔ4/23-11-2021/ΥΠΑΙΘ/ΚΠ) έγγραφο της Στρατολογικής Υπηρεσίας Αττικής
Σας διαβιβάζουμε το έντυπο οδηγιών του με αρ. πρωτ. Φ.430/72/360777/16-11-2021 (151680/Δ4/23-11-2021/ΥΠΑΙΘ/ΚΠ) εγγράφου του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας με θέμα «Προσέλκυση-Επιλογή- Κατανομή Στρατεύσιμου Προσωπικού (Κατάθεση Δελτίου Απογραφής γεννηθέντων το έτος 2004)» και παρακαλούμε τους/τις Διευθυντές/Διευθύντριες των σχολικών μονάδων Δ/θμιας Εκπαίδευσης να ενημερώσουν με κάθε πρόσφορο τρόπο (π.χ. e-mail, sms κ.λ.π.) τους άρρενες μαθητές γεννηθέντες το 2004 σχετικά με την υποχρέωσή τους για κατάθεση Δελτίου Απογραφής (ΔΑ) στις αρμόδιες Στρατολογικές Υπηρεσίες Δελτιου Απόγραφής κατά το χρονικό διάστημα από 02 Ιανουαρίου2022 έως τις 31 Μαρτίου 2022. Η συμπλήρωση και κατάθεση του Δελτίου Απογραφής είναι δυνατόν να πραγματοποιείται είτε στις Στρατολογικές Υπηρεσίες, είτε στα κατά τόπους Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών ή στις αρμόδιες Προξενικές Αρχές (για τους διαμένοντες στο Εξωτερικό) κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες και σύμφωνα με τα εκάστοτε ισχύοντα μέτρα πρόληψης της διασποράς του νέου κορονοϊου COVID-19 , είτε ηλεκτρονικά (μέσω της Ιστοσελίδας του Νομικού Σώματος www.stratologia.gr από το Μενού «Υποβολή Αιτημάτων/ Κατάθεση Δελτίου Απογραφής με χρήση κωδικών taxisnet).
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗΣ
ΣΠΟΥΔΩΝ Α/ΘΜΙΑΣ & Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΧΑΛΑΣ
Μεγάλη αύξηση αιτήσεων συνταξιοδότησης το 2021 λόγω ευνοικών διατάξεων
Από του χρόνου, για όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα, ισχύουν τα γενικά όρια των 67 , ή των 62, αλλά με 40 έτη ασφάλισης.
Μάλιστα, ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο στον δημόσιο τομέα. Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, έως το τέλος του έτους θα αποχωρήσουν με οριστική αίτηση συνταξιοδότησης περισσότεροι από 15.100 δημόσιοι υπάλληλοι, κατά κύριο λόγο από τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας. Αν και πρόκειται για αριθμό-ρεκόρ, οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι οι αποχωρήσεις τελικά ενδέχεται να είναι σημαντικά περισσότερες, να ξεπεράσουν δηλαδή κατά πολύ και τις 20.000.
Έτσι, υπολογίζουν ότι έως το τέλος του έτους, θα έχουν υποβάλει αίτηση για συνταξιοδότηση περισσότεροι από 200.000 ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ, από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ήδη, άλλωστε, οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στον ΕΦΚΑ από τις αρχές του έτους έως και το τέλος Οκτωβρίου αγγίζουν τις 170.000, περίπου δηλαδή όσες είχαν υποβληθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020.
Συνολικά, σύμφωνα με πληροφορίες, τον περασμένο Οκτώβριο ο αριθμός των νέων αιτήσεων για συνταξιοδότηση έφθασε τις 20.948, από 18.862 τον Σεπτέμβριο. Έτσι, στο δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2021 οι αιτήσεις συνταξιοδότησης φτάνουν τις 169.433, όταν για το σύνολο του 2020 ήταν 175.705. Και οι ειδικοί στην ασφάλιση εξακολουθούν να εκτιμούν ότι οι αιτήσεις στο τέλος του χρόνου θα ξεπεράσουν τις 200.000.
Η αύξηση των αιτήσεων συνταξιοδότησης δεν ξέφυγε και από τις παρατηρήσεις της Κομισιόν στην πρόσφατη έκθεση μεταμνημονιακής αξιολόγησης, καθώς αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι ένας από τους κύριους παράγοντες υποαπόδοσης στους στόχους που θέτει κάθε φορά η κυβέρνηση όσον αφορά την εκκαθάριση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, είναι ο μεγαλύτερος ρυθμός νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης, παράλληλα με την καθυστέρηση στην υλοποίηση των δράσεων που θα αύξαναν τον ρυθμό έκδοσης νέων συντάξεων.
Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία Σεπτεμβρίου 2021, το κόστος για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων συντάξεων, επισημαίνει η Κομισιόν, παρέμεινε σταθερό στα 360 εκατ. ευρώ έναντι 359 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2021, που παρουσιάστηκε στην προηγούμενη έκθεση, ήτοι απόκλιση από τον στόχο κατά 251 εκατ. ευρώ.
Αδειάζει το Δημόσιο
Σημαντικό είναι το πρόβλημα στο Δημόσιο, όπως προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία του προϋπολογισμού, που κατατέθηκε στη Βουλή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 2019 συνταξιοδοτήθηκαν 8.191 δημόσιοι υπάλληλοι, το 2020 υπήρξε αύξηση, με τον αριθμό να ανέρχεται σε 11.367, ενώ το 2021 η εκτίμηση είναι ότι θα κλείσει με 15.174 συνταξιοδοτήσεις. Σημαντικά χαμηλότερη, στις 9.652 αποχωρήσεις, είναι η εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου για το 2022.
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι σε σχέση με πέρυσι, τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας και Εσωτερικών αναμένουν αύξηση των συνταξιοδοτήσεων στο Δημόσιο, της τάξης του 33,5%, ενώ σε σχέση με το 2019, η αύξηση ανέρχεται σε 85%. Δύο μάλιστα είναι τα υπουργεία που… αδειάζουν. Και συγκεκριμένα, τα Παιδείας και Υγείας, καθώς εκπαιδευτικοί και υγειονομικοί σπεύδουν να ανοίξουν την πόρτα της εξόδου προς τη σύνταξη την τελευταία 2ετία.
Σημαντικές απώλειες σε έμψυχο δυναμικό, λόγω συνταξιοδότησης, καταγράφει ακόμη και ο ΕΦΚΑ, με τα αρμόδια στελέχη να εκτιμούν ότι φέτος θα αποχωρήσουν λόγω συνταξιοδότησης πάνω από 600 υπάλληλοι, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Όπως αναφέρει και ο κρατικός προϋπολογισμός, κατά τα τελευταία έτη παρατηρείται μεγάλο κύμα αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης από τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και κυρίως από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Υγείας, όπου το σύνολο των αποχωρήσεων ανέρχεται στο 66% (44% και 22% αντίστοιχα) του συνόλου των αποχωρήσεων της Κεντρικής Διοίκησης κατά το έτος 2020. Αλλά και το τρέχον έτος, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία, οι αποχωρήσεις στα δύο αυτά υπουργεία εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στο 73% (53% και 20% αντίστοιχα) του συνόλου των αποχωρήσεων του 2021.
Να σημειωθεί εδώ ότι υπάρχουν εκτιμήσεις στελεχών της δημόσιας διοίκησης, σύμφωνα με τις οποίες, έως το τέλος του έτους και καθώς κλείνει η πόρτα εξόδου από το Δημόσιο για πλήρη σύναξη πριν τα 67 ή στα 62 αλλά με τουλάχιστον 40 έτη ασφάλισης, συνολικά θα αποχωρήσουν περισσότεροι από 20.000 δημόσιοι υπάλληλοι.
Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, τον Οκτώβριο κατατέθηκαν 6.500 αιτήσεις συνταξιοδότησης -οι διπλάσιες με πέρσι- και ρεκόρ αναμένεται να γίνει και τους επόμενους μήνες, Νοέμβριο και Δεκέμβριο.
Προσλήψεις στο Δημόσιο
Στον προϋπολογισμό μάλιστα, προβλέπεται αύξηση των προσλήψεων, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά που δημιουργεί η μαζική έξοδος στη συνταξιοδότηση. Έτσι, όσες προσλήψεις δεν έγιναν το 2020 και πριν, θα γίνουν εντός τις διετίας 2021-2022. Συγκεκριμένα, και κατά παρέκκλιση του κανόνα μία πρόσληψη για κάθε μία αποχώρηση, το 2022 προγραμματίζονται 20.641 προσλήψεις, έναντι πρόβλεψης για μόλις 10.000 αποχωρήσεις.
Στις προσλήψεις αυτές περιλαμβάνονται οι εγκρίσεις προσλήψεων βάσει του Προγραμματισμού 2022 καθώς και προσλήψεις από προηγούμενα έτη που δεν υλοποιήθηκαν. Στο υπουργείο Υγείας, οι συνολικές προσλήψεις για το 2022 προβλέπεται να ανέλθουν στο 29% του συνολικού αριθμού των προσλήψεων, εκ των οποίων οι 4.712 αφορούν στον Προγραμματισμό του 2022, ενώ οι υπόλοιπες αφορούν σε προγραμματισμούς προηγούμενων ετών, προκειμένου να στελεχωθούν επαρκώς οι δομές του υπουργείου με ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό.
Όσο για το τρέχον έτος, το οικονομικό επιτελείο επιβεβαιώνει τη δραματική αύξηση των συνταξιοδοτήσεων στο Δημόσιο, με συνολικά 15.524 αποχωρήσεις, επικαλείται όμως αυξημένες ανάγκες, κατά κύριο λόγο στην εκπαίδευση και την υγεία, όπου παρατηρείται και η μεγαλύτερη μείωση του προσωπικού, για να προχωρήσει σε προσλήψεις συνολικά 26.000 ατόμων. Ήδη, από το υπουργείο Παιδείας πραγματοποιήθηκαν διορισμοί 11.700 εκπαιδευτικών για τη στελέχωση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδευτικής βαθμίδας (εκ των οποίων οι 10.500 αφορούν διορισμούς πέραν του κανόνα προσλήψεων).
Πηγή: Euro2day.gr
Η Υφυπουργός Παιδείας κ. Ζέττα Μακρή στα ελληνικά σχολεία της Κωνσταντινούπολης
Προγραμματισμένο ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιεί η Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ζέττα Μ. Μακρή από τις 29 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου.
Την πρώτη ημέρα της παρουσίας της, η κ. Μακρή επισκέφτηκε τα ιστορικά σχολεία της Πόλης τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, το Zάππειο Παρθεναγωγείο και το Ζωγράφειο Λύκειο.
Σε αυτό το οδοιπορικό στην καρδιά του Ελληνισμού της Πόλης, η Υφυπουργός Παιδείας εκτίμησε το κάθε βήμα της διαδρομής, που την ξενάγησε στην ιστορική συνέχεια των Ελλήνων μέσα από την ελληνική Παιδεία, τους λειτουργούς της, τα σχολεία και τους μαθητές.
Κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα και ένας σπουδαίος σταθμός της παρουσίας, της δράσης, της προσφοράς των δασκάλων και καθηγητών, που μεταφέρουν με αγάπη την Ελλάδα μέσα από τη γλώσσα, την ιστορία, τις επιστήμες, τις τέχνες και τα γράμματα και καλλιεργούν στα παιδιά της ομογένειας ισχυρούς δεσμούς με την πατρίδα μέσω της Παιδείας.
Η κ. Μακρή είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές για θέματα της σχολικής κοινότητας και της καθημερινότητας στο σχολικό περιβάλλον και διαβεβαίωσε για την πρόθεση και δέσμευση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων να σταθεί, με κάθε πρόσφορο μέσο, δίπλα στα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς προτάσσοντας τις ανάγκες τους και την ικανοποίηση αυτών.
Στη συνέχεια, ακολούθησε σύσκεψη με τους Διευθυντές των Ομογενειακών Σχολείων Κωνσταντινούπολης και Ίμβρου στο Σισμανόγλειο Μέγαρο, στους χώρους του οποίου φιλοξενούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις με σκοπό τη προαγωγή του πολιτισμού και της ιστορίας της Ελλάδας και του Ελληνισμού στην Τουρκία.
Στη σύσκεψη, μαζί με την Υφυπουργό Παιδείας συμμετείχε και ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Ανδρέας Κατσανιώτης, ενώ από την πλευρά των ομογενειακών σχολείων συμμετείχαν οι Αντώνης Ηλιάδης, Διευθυντής Γυμνασίου (Λυκείου) Ζαππείου, Ιωάννης Δεμιρτζόγλου, Διευθυντής Ζωγραφείου, Εύα Κανάρη, Διευθύντρια Νηπιαγωγείου –Δημοτικού Ζαππείου, Δημήτρης Ζώτος, Διευθυντής Πατριαρχικής Μεγάλης του Γένους Σχολής, Αγνή Νικολαΐδου, Διευθύντρια Δημοτικού Πριγκήπου, Ιωακείμ Καμπουρόπουλος, Διευθυντής Γυμνασίου (Λυκείου) Ίμβρου, Στέλιος Μπερμπέρης, Πρόεδρος ΔΣ Εκπαιδευτικού & Πολιτιστικού Συλλόγου Ίμβρου.
Στην συνάντηση γνωριμίας, επικοινωνίας και συνεργασίας οι παρευρισκόμενοι τοποθετήθηκαν πάνω σε ζητήματα εκπαιδευτικής μέριμνας και ενημέρωσαν αναλυτικά την Υφυπουργό Παιδείας για τις ανάγκες, τις προκλήσεις και την προοπτική της ομογενειακής Παιδείας.
Η κ. Μακρή ευχαρίστησε τους Διευθυντές των σχολείων για το χρόνο, τη θερμή υποδοχή και φιλοξενία, το εγκάρδιο κλίμα και την ειλικρινή και ουσιαστική επαφή, που, όπως είπε, είναι σίγουρη ότι θα συνεχιστεί και θα αποβεί ωφέλιμη και ζωογόνα για την εκπαίδευση των Ελλήνων, την καλλιέργεια και προάσπιση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού.
Η Υφυπουργός Παιδείας παραβρέθηκε, επίσης, στα εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής των Βρετανών εικαστικών Doug Patterson & Tim Vyner με τίτλο “Εικαστικά ταξίδια στο Άγιον Όρος”, που πραγματοποιήθηκαν από τον υφυπουργό Εξωτερικών, Ανδρέα Κατσανιώτη, στο Σισμανόγλειο Μέγαρο.
Συλληπητήρια Ανακοίνωση της ΔΑΚΕ Δ.Ε. Ν. Αχαίας για το συνάδελφο Θεόδωρο Μπίρμπα.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΚΙΝΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Δ.Α.Κ.Ε. ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Δ.Ε. ΑΧΑΪΑΣ
Συγκλονιστήκαμε στην είδηση της αιφνίδιας εκδημίας του αγαπημένου συναδέλφου, φίλου και συναγωνιστή ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΜΠΙΡΜΠΑ. Υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά στελέχη της παράταξής μας, με ξεχωριστό ήθος, άριστος οικογενειάρχης, φίλος και χαμογελαστός με όλους τους συναδέλφους. Όσοι τον γνώρισαν έχουν μόνο θετικές μνήμες να καταθέσουν. Καθηγητής με πτυχία, μεταπτυχιακά, διδακτορικό που υπηρέτησε με αρχές, αξία ευγένεια, σεμνότητα και ειλικρίνεια τη δημόσια εκπαίδευση από τη θέση του εκπαιδευτικού σε σχολικές μονάδες, από τη θέση του σχολικού συμβούλου και ως Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας.
Προσευχόμαστε να είναι αιωνία του η μνήμη και να αναπαύεται στη βασιλεία του θεού.
Από τη T.E.της Δ.Α.Κ.Ε./Δ.Ε.
Πάτρα 30-11-2021
Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Φιλοσοφίας της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου.
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
Αριθμ. 149329/Δ2
Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Φιλο σοφίας της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου.Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Έχοντας υπόψη: 1. Την περ. α της παρ. 2 του άρθρου 42 του ν. 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 193).
2. Την υποπ. ββ της περ. α της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 3966/2011 «Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 118).
3. Το άρθρο 175 του ν. 4823/2021 «Αναβάθμιση του Σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις» (Α΄ 136).
4. Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α΄ 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/ 2019 (Α΄ 133).
5. Το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α΄ 119).
6. Το π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α΄ 123).
7. Το π.δ. 2/2021 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 2).
8. Την υπό στοιχεία 168/Υ1/08-01-2021 απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ζωή Μακρή» (Β΄ 33).
9. Την υπό στοιχεία 104671/ΓΔ4/27-09-2021 υπουργική απόφαση «Πιλοτική Εφαρμογή Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» (Β΄ 4003).
10. Τις υπ’ αρ. 55/14-10-2021 και 56/21-10-2021 πράξεις του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
11.Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Φ.1/Γ/718/137829/B1/29-10-2021 εισήγηση του άρθρου 24 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143) της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, αποφασίζουμε:
Άρθρο μόνον Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Φιλοσοφίας της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου ορίζεται ως εξής: Α. ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η Φιλοσοφία ως δραστηριότητα Καθώς γενική συμφωνία για το τι είναι Φιλοσοφία δεν
υπάρχει, μας απασχολεί περισσότερο το τι μπορούμε να κάνουμε με αυτή. Η Φιλοσοφία, λοιπόν, επιδιώκει να καταστήσει τους ανθρώπους ικανούς να νοηματοδοτούν τις πράξεις τους και να διαμορφώνουν μια τέχνη του βίου. Με άλλα λόγια, φιλοσοφούμε για να μάθουμε να ζούμε.
Η Φιλοσοφία, σε όλες τις εποχές, καταπιάστηκε με θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τον εαυτό μας, τον κόσμο, φυσικό και υπερφυσικό, και τις σχέσεις που αναπτύσσουμε με αυτόν και με τους άλλους ανθρώπους. Η διερώτηση, η αμφιβολία, η αμφισβήτηση, η ανάλυση και η σύνθεση, η επιχειρηματολογία αποτελούσαν πάντοτε τα εργαλεία αυτής της μελέτης και τα συμπεράσματα ενσωματώνονταν στις μεγάλες αφηγήσεις που καθοδηγούσαν τις ανθρώπινες κοινωνίες. Οι φιλόσοφοι, από την αρχαιότητα μέχρι και τoυς νεότερους χρόνους, έδωσαν πολλές διαφορετικές συχνά αντιφατικές απαντήσεις στα ερωτήματα που τους απασχολούσαν. Όμως, παρά τις πολλές απαντήσεις, σε μεγάλο βαθμό συναρτώμενες με την ιστορικότητά τους, τα ερωτήματα παρέμειναν περίπου τα ίδια:
Τι υπάρχει πραγματικά και πώς είναι αυτό που υπάρχει;
Τι μπορούμε να γνωρίσουμε και με ποιον τρόπο; Ποιος είναι ο ηθικά ορθότερος τρόπος να ζούμε; Ποιος είναι ο δικαιότερος τρόπος οργάνωσης των
κοινωνιών μας; Τι είναι (το) ωραίο στη φύση και στην τέχνη; Όσο όμως προχωράει η μετανεωτερική εποχή, οι αλλαγές σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο πληθαίνουν:
Η πολυπολιτισμικότητα αποτελεί ένα προφανές γεγονός, ενώ και οι κοινωνικές νοοτροπίες έχουν διέλθει διαδοχικά από το στάδιο της πολιτισμικής αφομοίωσης στο στάδιο της ανοχής και από εκεί στο στάδιο της συνύπαρξης.
Οι οικονομικές κρίσεις πλήττουν ολόκληρο τον πλανήτη, διευρύνοντας τις οικονομικές ανισότητες.
Οι πολιτικοί θεσμοί δοκιμάζονται, καθώς ακραίες τάσεις αναβιώνουν και ο λαϊκισμός κερδίζει έδαφος.
Η περιβαλλοντική υποβάθμιση συνεχίζεται. Η επιστημονική πρόοδος και η τεχνολογική ανάπτυξη
είναι ραγδαίες, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης διευρύνεται και τεράστιος όγκος πληροφοριών κατακλύζει τη ζωή των ανθρώπων.
Οι νέες μορφές τέχνης, καθώς και οι ολοένα πιο πρωτότυπες μορφές έκφρασής της κλονίζουν τα παραδοσιακά θεμέλια της έννοιας του ωραίου.
Όλες αυτές οι ριζικές αλλαγές, και οι συνεπακόλουθες προοπτικές, πολλαπλασιάζουν τα πεδία της φιλοσοφικής έρευνας, καθώς συνδέουν τη Φιλοσοφία με νέα επιστημονικά πεδία, όπως το πεδίο της πληροφορικής, της θεωρητικής φυσικής, της γενετικής, των πολιτισμικών σπουδών, των σπουδών φύλου (ζητήματα σχετικά με τη διαμόρφωση της έμφυλης ταυτότητας, διάκριση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου κ.λπ.), των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών κ.ά. Επίσης, επικαιροποιούν τα παλαιά ερωτήματα, εγείρουν νέα και οδηγούν στην ανάγκη για επαναπροσδιορισμό κεντρικών φιλοσοφικών εννοιών, όπως οι σχέσεις νου και σώματος, η φύση της ανθρώπινης σκέψης, η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά και ευρύτερα ζητήματα εφαρμοσμένης ηθικής, όπως περιβαλλοντική ηθική, δικαιώματα των ζώων, ηθική των επιχειρήσεων, ηθική της εργασίας, ηθική της οικονομίας και της αγοράς, κοινωνική ηθική, ρομποτοηθική, ηθική του διαδικτύου κ.λπ.
Επιπλέον, οι εξελίξεις της εποχής μας απαιτούν από τους ανθρώπους νέες δεξιότητες, που θα τους επιτρέψουν να είναι εκπαιδευμένοι στην αποδοχή της διαφορετικότητας, έτοιμοι να συνομιλήσουν μεταξύ τους, προσανατολισμένοι σε συγκλίσεις, πιο ευέλικτοι και πιο αποτελεσματικοί, αυτόνομα σκεπτόμενοι και ενεργοί πολίτες. Επικοινωνία, συνεργασία, ενσυναίσθηση, κριτική σκέψη, επίλυση προβλημάτων, λήψη αποφάσεων και ανάληψη δράσης, δημιουργικότητα και καινοτομία, προσωπική και κοινωνική υπευθυνότητα, ψηφιακός εγγραμματισμός είναι μερικές από τις απαραίτητες δεξιότητες.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αλλάζουν και οι «τρόποι του φιλοσοφείν». Οι φιλοσοφικές κοινότητες και οι δεξαμενές σκέψης που δημιουργούνται σήμερα (και με τη συμβολή των ψηφιακών μέσων) σε διάφορους χώρους, από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα μέχρι τα καφέ και τις επιχειρήσεις, προσανατολίζουν σε μια πνευματική δραστηριότητα που, πρώτα πρώτα, είναι περισσότερο εξωστρεφής. Ο «γυάλινος πύργος της Φιλοσοφίας» ανοίγει πλέον τις πύλες του και η Φιλοσοφία παύει να είναι μια ατομική -ή τουλάχιστον μεταξύ λίγων επίλεκτων ειδικώνσχολαστική δραστηριότητα. Δεύτερον, η Φιλοσοφία παύει να είναι αποκλειστικά ένα σώμα γνώσης και γίνεται μια δραστηριότητα, σε μια κίνηση ταύτισης του περιεχομένου της με τη διαδικασία με την οποία αυτό μεταδίδεται. Βεβαίως, η συστηματική μελέτη ενός μεγάλου όγκου φιλοσοφικών έργων, που περιλαμβάνει τις απόψεις διαφόρων σχολών σκέψης και την ιστορία των ιδεών, δε χάνει την αξία της, αφού γίνεται αποδεκτό ότι οι φιλοσοφικές ιδέες, και γενικότερα η κίνηση των ιδεών και η διαπάλη των ιδεολογιών και των κοσμοαντιλήψεων, κυοφορούνται και κυκλοφορούν σε συγκεκριμένα ιστορικά και πολιτισμικά συγκείμενα, προκύπτουν και διαλέγονται με τις ιστορικές συνθήκες που τις προκάλεσαν. Συγχρόνως, όμως, η Φιλοσοφία είναι στοχασμός και αναστοχασμός για ζητήματα σύγχρονα, μια άσκηση σκέψης, ένας διάλογος στον οποίο διασταυρώνονται και συνομιλούν, ευθέως ή υπαινικτικά, θεληματικά ή αθέλητα, ιδέες και κείμενα από το παρελθόν και το παρόν, αλλά και νομιμοποιούνται η αβεβαιότητα και η έκφραση θέσεων και απόψεων προσωπικών υπό την προϋπόθεση της τεκμηρίωσης.
Προς αυτή την κατεύθυνση η Φιλοσοφία συνεπικουρείται από τη λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες, τη μουσική και τον κινηματογράφο, που όλο και περισσότερο «φιλοσοφούν» συστηματικά για ζητήματα της ζωής μας. Αν συνυπολογίσουμε και κάποιες επιτυχημένες απόπειρες φιλοσοφικής εκλαΐκευσης και τη λεγόμενη φιλοσοφική συμβουλευτική, σήμερα συναντάμε τη Φιλοσοφία και σε πεδία που δεν περιλαμβάνονται στα τυπικά όρια ενός φιλοσοφικού χώρου, αλλά από τα οποία δεν εξορίζεσαι, επειδή δε γνωρίζεις το τεράστιο σώμα επιχειρημάτων και το δίκτυο των απόψεων που διατυπώθηκαν ανά τους αιώνες. Εξορίζεσαι μόνο αν θεωρείς τα πράγματα δεδομένα, αν δεν αμφιβάλλεις, αν δεν υποβάλλεις σε εξέταση ακόμα και τις πιο ριζωμένες πεποιθήσεις, τις δικές σου και των άλλων. Έτσι, απαντώντας στο πάγιο δίλημμα, η Φιλοσοφία, σήμερα περισσότερο από ποτέ
άλλοτε, επιδιώκει όχι να διδάξει τους ενδιαφερομένους Φιλοσοφία, όπως πρότεινε ο Χέγκελ, αλλά να τους μάθει να φιλοσοφούν, σύμφωνα με την καντιανή αντίληψη και, άρα, τελικά να τους μάθει να ζουν.
Η Φιλοσοφία ως μορφωτικό αγαθό Στο νέο ΠΣ της Φιλοσοφίας Β΄ Λυκείου βασικός άξονας είναι η δραστηριότητα του «φιλοσοφείν», η οποία ορίζεται από τον διάλογο και την πολυφωνία μέσα σε μια τάξη με τα χαρακτηριστικά της κοινότητας έρευνας. Εντός αυτής, πρέπει να δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον που θα ενθαρρύνει τους/τις μαθητές/-τριες να εστιάζουν τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην αναγκαία διαδικασία για τη διεξαγωγή της συζήτησης. Ζητούμενο είναι οι μαθητές/-τριες να καταλάβουν τι σημαίνει να επιχειρηματολογούν και να διασταυρώνουν τα επιχειρήματά τους και πόσο σημαντικό είναι να λαμβάνουν αποφάσεις βασισμένοι/-ες σε τεκμηριωμένα επιχειρήματα.
Υπό αυτή την έννοια, οι επιμέρους συνιστώσες του ΠΣ είναι οι εξής:
H διαμόρφωση μιας κοινότητας έρευνας ή η συγκρότηση ομάδων προβληματισμού, με διάθεση συμμετοχής στη φιλοσοφική αναζήτηση.
H καλλιέργεια της μεθοδικής σκέψης, αλλά και η ενθάρρυνση της διανοητικής δημιουργικότητας, είτε αυτή εκφράζεται ως δικαιολόγηση είτε ως αναθεώρηση θέσεων και απόψεων.
O κριτικός και δημιουργικός διάλογος και η αντιπαράθεση επιχειρημάτων μεταξύ των μαθητών/τριών για διάφορα φιλοσοφικά ζητήματα, αλλά και των μαθητών/τριών με τα κείμενα και τις απόψεις των φιλοσόφων.
H εξοικείωση με τη χρήση βασικών φιλοσοφικών εννοιών, σε συσχετισμό με την εποχή και το πνευματικό περιβάλλον εντός του οποίου αυτές δημιουργήθηκαν, αλλά και στο πλαίσιο μιας διακειμενικής και διαχρονικής συνομιλίας μεταξύ τους.
H ανάπτυξη αναγνωστικής δεξιότητας, ώστε οι μαθητές/-τριες να προσανατολίζονται κριτικά στο σύμπαν της φιλοσοφικής γραφής, αλλά και κάθε σημαίνουσας πρακτικής (συνθήματα, σκίτσα, άρθρα σε εφημερίδες, αφίσες, διαφημίσεις, κινηματογράφο, μουσική, θέατρο, ζωγραφική κ.λπ.).
H ανάπτυξη κριτικού στοχασμού μέσω της αισθητικής εμπειρίας.
Στο νέο ΠΣ της Φιλοσοφίας αξιοποιείται μία από τις βασικές αρχές του προηγούμενου ΠΣ (2001), η οποία κρίθηκε ότι υπηρετεί τις παραπάνω συνιστώσες. Πρόκειται για τη συστηματική (θεματική) προσέγγιση, στην οποία προτεραιότητα είναι η διερεύνηση των διαφόρων ζητημάτων μέσα από το πρίσμα της Φιλοσοφίας, και όχι η ιστορική παράθεση των φιλοσοφικών θεωριών. Με αυτόν τον τρόπο:
Οι μαθητές/-τριες αντιλαμβάνονται τη διάσταση της Φιλοσοφίας ως δραστηριότητας, την οποία καλούνται να ασκήσουν και οι ίδιοι/-ες, μαθαίνοντας μέσα από τις μεθόδους που υιοθετούν οι φιλόσοφοι τους τρόπους να την ασκούν αποτελεσματικά.
Αποθαρρύνεται η αποστήθιση και η αποθησαύριση πληροφοριών, ενώ ενισχύεται η διερευνητική προσέγγιση, αφού δεν ενδιαφέρει τόσο να μάθουν τι είπαν οι μεγάλοι φιλόσοφοι, όσο να μάθουν τον τρόπο να παίζουν οι ίδιοι/-ιες οι μαθητές/-τριες το «φιλοσοφικό παιχνίδι». Επομένως, η Φιλοσοφία, πέρα από το καθαρά γνωστικό της κομμάτι, γίνεται ένα εργαλείο που τους/ τις αφορά και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν, και όχι απλώς ένα «πακέτο» γνώσεων το οποίο καλούνται να οικειοποιηθούν.
Με αυτή την επιλογή, αλλά και ταυτίζοντας τη διδασκαλία του μαθήματος με μια διερευνητική διαδικασία:
Είναι δυνατόν να φανεί πότε και πώς διαμορφώθηκαν οι φιλοσοφικές θεωρίες, πώς αυτές αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους, σε ποιον βαθμό επηρεάζονται από τις κοινωνικές συνθήκες και τις προσωπικές απόψεις κ.λπ.
Δίνεται η δυνατότητα στους/στις μαθητές/-τριες να αντιληφθούν ότι δεν υπάρχουν δογματικές και τελεσίδικες απαντήσεις στα φιλοσοφικά ερωτήματα, απαντήσεις δηλαδή που έχουν δοθεί από κάποιους φιλοσόφους και οι οποίες δεν αμφισβητούνται.
Οι μαθητές/-τριες οδηγούνται στον κριτικό έλεγχο, που ενθαρρύνει την ελευθερία και την πνευματική χειραφέτηση, αλλά συγχρόνως λειτουργεί ως το όριο που αποκλείει τη χαοτική πολυφωνία, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η Φιλοσοφία είναι ένα πεδίο όπου «όλα επιτρέπονται», όπου δηλαδή κάθε απάντηση είναι ορθή ή έγκυρη ή κάθε γνώμη έχει μια σχετική εγκυρότητα.
Οι μαθητές/-τριες χρειάζεται να κατανοήσουν ότι τα κείμενα και οι απόψεις των μεγάλων φιλοσόφων είναι αφορμή για να ενεργοποιηθεί η σκέψη τους και ότι μπορούν να λειτουργήσουν σε αυτούς/-ές, όπως ακριβώς λειτούργησαν επί αιώνες για τον πνευματικό κόσμο, ο οποίος με βάση αυτά στοχάζεται, αναστοχάζεται και παράγει νέο φιλοσοφικό έργο.
Β. ΣΚΟΠΟΘΕΣΙΑ Εισαγωγικά Όπως εξηγήσαμε στην προηγούμενη ενότητα, υπάρχει
διεθνώς αναγνωρισμένη ανάγκη να αναβαθμιστεί το μάθημα της Φιλοσοφίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, καθώς υπάρχει σύγκλιση στο ότι η Φιλοσοφία:
α) Ενισχύει την κριτική σκέψη, τη σαφή και τεκμηριωμένη διατύπωση προφορικού και γραπτού θεωρητικού λόγου.
β) Η προβληματική της -με τα ερωτήματα που θέτει και τις απαντήσεις που δίνει σε αυτάδιαχέεται και εμπλέκεται, ρητά ή άρρητα, σε θεμελιακά ζητήματα που συνδέονται με όλα τα γνωστικά αντικείμενα του σχολικού προγράμματος. Επομένως, η διδασκαλία της Φιλοσοφίας ενισχύει τη διαθεματικότητα και τη διεπιστημονικότητα, ενώ, επιπλέον, διευκολύνει την κατανόηση της σύνδεσης των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων με τον πρακτικό βίο.
γ) Καλλιεργεί την κουλτούρα του διαλόγου, της αντιπαράθεσης επιχειρημάτων, της σύνθεσης απόψεων και κυρίως του κριτικού και αυτοκριτικού αναστοχασμού επί των ιδεών, των δογμάτων, των πολιτικών και κοινωνικών συστημάτων, δίνοντας έτσι την αφόρμηση να διευκρινιστούν η διαφορά και η απόσταση της Φιλοσοφίας από
την ιδεολογία, τη θεολογία ή τη θρησκειολογία και την προπαγάνδα.
Γενικοί σκοποί Οι γενικοί σκοποί του μαθήματος είναι οι μαθητές/τριες: Να αποκτήσουν μια εισαγωγική φιλοσοφική γνώση,
η οποία θα λειτουργεί ταυτόχρονα και ως πρόσκληση στη Φιλοσοφία.
Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον φιλοσοφικό στοχασμό, ώστε η πρόσκληση αυτή να απαντηθεί θετικά.
Ειδικοί σκοποί Οι ειδικοί σκοποί του μαθήματος είναι οι μαθητές/τριες: Να καλλιεργήσουν αυτοδύναμη κριτική και συνθετική σκέψη. Να αντιληφθούν τη χρησιμότητα της Φιλοσοφίας για
την καθημερινή τους ζωή, ιδιαίτερα στη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με ηθικά διλήμματα και συγκρούσεις αξιών/καθηκόντων.
Να προσεγγίσουν αναστοχαστικά τα μεγάλα ερωτήματα που διατυπώνει ο άνθρωπος για την ύπαρξή του και για το νόημά της και, προπάντων, να προσεγγίζουν κριτικά τις απαντήσεις που κατά καιρούς δίνονται σε αυτά.
Να αποκτήσουν νοοτροπία αναστοχαζόμενων ανθρώπων, που μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν, πώς να διερευνούν.
Να αναγνωρίζουν διαχρονικές αξίες και να συνειδητοποιούν αρχές, ώστε να αποκτήσουν ενσυναίσθηση και συναίσθηση ευθύνης και να προετοιμαστούν έτσι για να ζήσουν ως ενεργοί και δημοκρατικοί πολίτες.
Να καλλιεργήσουν δεξιότητες δημιουργικότητας και καινοτομίας, με τις οποίες να αξιοποιούν τις γνώσεις τους και να παράγουν νέα γνώση.
Να λαμβάνουν αποφάσεις βασιζόμενοι/-ες σε επιστημονικά δεδομένα.
Να συμμετέχουν σε δρώμενα και πρακτικές που παραπέμπουν στην ανάγκη ενεργοποίησης όλων για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων της εποχής που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες (κατασπατάληση φυσικών πόρων, μόλυνση, προσφυγιά, επιδημίες κ.ά.).
Προσδοκώμενα αποτελέσματα Οι παραπάνω γενικοί και ειδικοί σκοποί αποτυπώνονται στους εξής στόχους/προσδοκώμενα αποτελέσματα (σε τρία επίπεδα: γνώσεις, ικανότητες δεξιότητες, αξίες στάσεις), τα οποία εξειδικεύονται ακόμα περισσότερο στις επιμέρους Θεματικές Ενότητες του ΠΣ.
Γνώσεις Οι μαθητές/-τριες να είναι σε θέση: Να γνωρίζουν τις μεθόδους, την ιδιομορφία και τη σημασία της Φιλοσοφίας ως πνευματικής δραστηριότητας. Να αναγνωρίζουν τα βασικά σημεία ως προς τα οποία
η Φιλοσοφία διαφοροποιείται από άλλα πεδία της ανθρώπινης σκέψης.
Να γνωρίζουν όρους και έννοιες που αποτελούν «κλειδιά» για την κατανόηση ιδεών, οι οποίες αναφέρονται στον σύγχρονο κοινωνικό, οικονομικό, επιστημονικό και πνευματικό βίο.
Ικανότητες Δεξιότητες Οι μαθητές/-τριες να είναι σε θέση: Να συνδέουν φιλοσοφικές απόψεις με τα πρόσωπα
που τις διατύπωσαν. Να αναδιατυπώνουν τις διάφορες φιλοσοφικές απόψεις, προβαίνοντας συγχρόνως σε κριτική αποτίμησή τους ως προς την εγκυρότητα και την ισχύ των επιχειρημάτων τους στο παρόν.
Να επεξεργάζονται ένα φιλοσοφικό ερώτημα ή πρόβλημα ατομικά, αλλά και στο πλαίσιο μιας ομάδας, και να διατυπώνουν (προφορικά ή γραπτά) τη δική τους άποψη με τεκμηριωμένα επιχειρήματα.
Να συγκρίνουν διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης και ανάλυσης των δεδομένων ενός φιλοσοφικού ερωτήματος ή προβλήματος και να προβαίνουν σε κριτικές αποτιμήσεις.
Να μελετούν φιλοσοφικά κείμενα, να ανασυγκροτούν το κεντρικό φιλοσοφικό επιχείρημα, να παρακολουθούν τους τρόπους λογικής και αποδεικτικής στήριξής του και να προβαίνουν σε κριτικό σχολιασμό και συνολικό έλεγχο συλλογιστικής ορθότητας.
Να μελετούν ποικίλα πολυτροπικά κείμενα, κινηματογραφικές ταινίες, μυθιστορήματα, ποιητικά και θεατρικά έργα, πίνακες ζωγραφικής, σκίτσα, γελοιογραφίες, κόμικς, καρτούν, μουσικές συνθέσεις κ.λπ. και να τα συνδέουν με κεντρικούς φιλοσοφικούς προβληματισμούς.
Να διακρίνουν το σημασιολογικό εύρος, τα όρια και τις αποχρώσεις των φιλοσοφικών όρων και εννοιών, τη σημασιολογική τροπή τους, ανάλογα με το πλαίσιο μέσα στο οποίο χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και τη διεπιστημονική διαπλοκή τους και τη γενικότερη απήχησή τους σε διάφορα πεδία πνευματικής δραστηριότητας.
Να χρησιμοποιούν τους φιλοσοφικούς όρους και έννοιες με ακρίβεια και συνέπεια για τη διατύπωση των δικών τους απόψεων, ώστε να αποφεύγεται η εννοιολογική «Βαβέλ».
Αξίες Στάσεις Οι μαθητές/-τριες να είναι σε θέση: Να διακρίνουν τον οικουμενικό χαρακτήρα εννοιών
και φιλοσοφικών ερωτημάτων, τόσο σε επίπεδο προβληματικής όσο και σε επίπεδο μεθόδων διατύπωσης, κριτικής ανάλυσης και τεκμηρίωσης των απαντήσεων.
Να εκτιμούν την αξία της αφαίρεσης για τη διαχείριση της πολυπλοκότητας ενός προβλήματος, αν και όχι σε βάρος της συνθετότητας και του βάθους του.
Να γνωρίζουν ότι υπάρχουν θέματα, προβλήματα και διλήμματα τα οποία η Φιλοσοφία μπορεί να προσεγγίσει με τρόπο συνθετικό και διαλεκτικό.
Να αναγνωρίζουν ότι η Φιλοσοφία είναι ταυτόχρονα γνώση, μέθοδος έρευνας και στάση ζωής.
Να καλλιεργούν βαθμιαία αναστοχαστική στάση απέναντι σε κάθε ιδέα, άποψη ή και κοσμοθεώρηση που διατυπώνεται από διάφορες πηγές, με σαφή ή υπόρρητη πρόθεση να επηρεάσει τη σκέψη ατόμων, ομάδων ή και του συνόλου της κοινωνίας.
Να αναπτύξουν κριτική στάση απέναντι στον προσηλυτισμό, στην προπαγάνδα, στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και στη χειραγώγηση της συνείδησης.
Να διαμορφώσουν σταδιακά προσωπική, αλλά κριτικά θεμελιωμένη άποψη για τον κόσμο και τη ζωή, με αφετηρία τη σύνθεση των σχολικών γνώσεων, των προσωπικών τους απόψεων και της κοινωνικής εμπειρίας τους.
Να ασκούν την επιχειρηματολογική τους ικανότητα με την πεποίθηση ότι η επιχειρηματολογία και ο διάλογος αποτελούν τα κυριότερα όπλα ενάντια στην αυθαιρεσία, τον αυταρχισμό και τη βία.
Να συνδιαλέγονται κατανοώντας την αξία του σεβασμού της διαφορετικής άποψης, των αρχών και αξιών του ισότιμου δημοκρατικού διαλόγου, και εν τέλει της συναίνεσης και της σύνθεσης απόψεων.
Γ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ Αιτιολογική αναφορά για την επιλογή του περιεχομένου και τη διάρθρωσή του Η Φιλοσοφία συνοδεύεται από τη φήμη ότι είναι ένα
πεδίο δύσκολο και δυσπρόσιτο, ότι προκαλεί σε όποιον ασχολείται με αυτή «διανοητικές κράμπες». Κι αυτό οφείλεται στον αφηρημένο χαρακτήρα των θεμάτων που εξετάζει. Οι μαθητές/-τριες του Λυκείου, που δεν έχουν σε προηγούμενες τάξεις ασχοληθεί συστηματικά με το αντικείμενο, είναι πιθανόν να την αντιμετωπίζουν με την ίδια προκατάληψη. Αυτή η προκατάληψη είναι η πρώτη που πρέπει να κλονιστεί. Το δεύτερο στοιχείο που αποθαρρύνει τους ανθρώπους να μελετήσουν Φιλοσοφία είναι ο θεωρητικός χαρακτήρας της. Όπως, όμως, εξηγήσαμε αλλού, οι αλλαγές στο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πεδίο, αλλά και στην επιστήμη και στην τεχνολογία, αναπροσανατόλισαν τη Φιλοσοφία, στρέφοντας το ενδιαφέρον της και σε ζητήματα πρακτικά, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναδειχθεί.
Το νέο ΠΣ, ενώ εντάσσει στο περιεχόμενο όλα εκείνα τα πεδία που διδάσκονταν με βάση τα παλαιότερα ΠΣ, επιχειρεί ορισμένες καινοτομίες:
Αναδιαρθρώνει το περιεχόμενο, τοποθετώντας αμέσως μετά το Θεματικό Πεδίο Α τους τρεις φιλοσοφικούς κλάδους, οι οποίοι ταξινομούνται στην «εφαρμοσμένη» ή «πρακτική» Φιλοσοφία. Πρόκειται για Θεματικά Πεδία που αναφέρονται στην Ηθική Φιλοσοφία, την Πολιτική Φιλοσοφία και την Αισθητική. Ακολουθεί Θεματικό Πεδίο για τη Φιλοσοφία της Επιστήμης και στη συνέχεια παρουσιάζονται οι δύο βασικοί παραδοσιακοί κλάδοι της Φιλοσοφίας, δηλαδή η Γνωσιολογία και η Μεταφυσική. Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται αφενός να προκληθεί το ενδιαφέρον των μαθητών/-τριών για τη Φιλοσοφία, αφετέρου να γίνει αντιληπτός ο πρακτικός της χαρακτήρας, η σχέση της με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και η χρησιμότητά της για την επίλυση προβλημάτων.
Προσθέτει σε όλα τα Θεματικά Πεδία μία ή περισσότερες Θεματικές Ενότητες στις οποίες τα βασικά θεωρητικά ζητήματα κάθε αντίστοιχου φιλοσοφικού κλάδου συνδέονται, ερμηνεύουν και εξηγούν συγκεκριμένα πρακτικά ζητήματα.
Δεν περιλαμβάνει ειδικό Θεματικό Πεδίο/Θεματική Ενότητα για τον κλάδο της Λογικής. Ωστόσο, υπάρχουν Θεματικές Ενότητες (ενδεικτικά: Α3, ΣΤ2 και ΣΤ5) στις οποίες οι μαθητές/-τριες θα έχουν τη δυνατότητα να
συζητήσουν ζητήματα σχετικά με τη λογική δομή της σκέψης, την εγκυρότητα των επιχειρημάτων κ.ά.
Προτείνεται η συμπληρωματική χρησιμοποίηση ενός συνολικού και συνοπτικού χρονολογικού πίνακα στο τέλος της παρουσίασης του περιεχομένου του μαθήματος, όπου θα αναφέρονται σημαντικοί φιλόσοφοι, ρεύματα και σχολές στις βασικές ιστορικές περιόδους, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, και θα αναδεικνύονται έτσι οι σχέσεις τους και οι κυριότεροι άξονες της εξέλιξης του φιλοσοφικού στοχασμού μέσα στον χρόνο.
Το νέο ΠΣ δομείται σε επτά (7) Θεματικά Πεδία, τα οποία επιμερίζονται σε Θεματικές Ενότητες. Κάθε Θεματική Ενότητα μπορεί να καλύψει μία ή δύο διδακτικές ώρες, κι έτσι δίνεται η δυνατότητα στους/στις εκπαιδευτικούς να επιλέξουν σε ποια ενότητα επιθυμούν να εμβαθύνουν και να αφιερώσουν περισσότερες διδακτικές ώρες.
Δ. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΛΑΙΣΙΩΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Εισαγωγικά Σε πολλά σημεία του ΠΣ εκφράζεται η άποψη ότι ο/η
εκπαιδευτικός που διδάσκει το μάθημα της Φιλοσοφίας θα πρέπει να ευνοεί την αυτενέργεια και την ανακάλυψη της γνώσης -στον βαθμό που κάτι τέτοιο είναι δυνατόναπό τους ίδιους/-ες τους/τις μαθητές/-τριες.
Η διδασκαλία του/της εκπαιδευτικού βελτιώνεται με τη συνεχή φιλοσοφική ενημέρωση, την προσωπική έρευνα της διαθέσιμης βιβλιογραφίας (στην οποία συμπεριλαμβάνεται το σχολικό βιβλίο), με τη μελέτη της -πενιχρήςβιβλιογραφίας αναφορικά με τη διδασκαλία της Φιλοσοφίας, τον προσωπικό προβληματισμό και την αναζήτηση των καλών πρακτικών από την επιστημονική περιοχή της διδακτικής της Φιλοσοφίας. Η αναζήτηση του υλικού είναι ατέρμων. Πέρα από τη συμβατική, είναι πλέον προσιτή και η ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, πέρα από τους δελτιοκαταλόγους των βιβλιοθηκών και των βιβλιοπωλείων, προσπελάσιμοι είναι και οι εκπαιδευτικοί ιστότοποι. Η ορθολογική επιλογή της βιβλιογραφίας συμβάλλει στον επιτυχή σχεδιασμό και οργάνωση της διδασκαλίας. Η συγκρότηση μιας προσωπικής βιβλιοθήκης με ευσύνοπτες ελκυστικές εισαγωγές στη Φιλοσοφία και βιβλία για τη διδακτική της είναι μια διαδικασία εκ των ων ουκ άνευ για να προσδιοριστούν τα ενδιαφέροντα και οι πνευματικές ανάγκες μαθητών/-τριών και καθηγητών/-τριών και να επικαιροποιηθούν τα φιλοσοφικά ερωτήματα.
Υπάρχει, βέβαια, ένα σημείο απολύτως κομβικό για τον προσανατολισμό της διδακτικής πράξης: οι προϋπάρχουσες διδακτικές εμπειρίες και οι αντιλήψεις των διδασκόντων/-ουσών σχετικά με το μάθημα της Φιλοσοφίας ως διδακτικού αντικειμένου. Παρότι δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποια εξειδικευμένη έρευνα, η εμπειρία δείχνει ότι η σχολική διδασκαλία της Φιλοσοφίας για πολλές δεκαετίες στηρίχτηκε επιστημολογικά στη φιλολογία (εξάλλου, μέχρι σήμερα η πλειονότητα των εκπαιδευτικών που διδάσκουν το μάθημα της Φιλοσοφίας είναι φιλόλογοι) και σκοποθετικά στη σημασιοδότηση της Φιλοσοφίας ως διαμορφώτριας ήθους. Αυτή η σύζευξη αποτυπώνεται σε έναν τύπο της διδασκαλίας που ορίζεται από τους
εξής πόλους: α) Γραμματολογική/βιογραφική εξέταση και μονοδιάστατη «καθηγητική» ερμηνεία, η οποία θα οδηγήσει γρήγορα στα επιθυμητά «διδάγματα». β) Το κείμενο για τον/την αναγνώστη/-στρια αναγνωρίζεται ως μια οντότητα «αινιγματική» (Adorno). Διαθέτει κάποιες σταθερές, αλλά μπορεί να αναπαραχθεί σε μια ποικιλία εκδοχών μέσα στην «ελαστική ζώνη» της συνάντησής του με τους/τις αναγνώστες/-στριές του. Σε διδακτικό επίπεδο, οι κειμενοκεντρικές προσεγγίσεις υπήρξαν η επιστημονική μήτρα της μεθοδικής ανάγνωσης, κατά την οποία ο/η μαθητής/-τρια καλείται να αναγνωρίσει μέσα στο κείμενο τους συνδυασμούς των σημείων που παράγουν νόημα. γ) Το κείμενο για όλους/-ες αντιστοιχεί σε αυτό που θα λέγαμε ότι είναι (ίσως) ο διαχρονικός πυρήνας του. Οι υπερασπιστές της «οντολογικής αξίας» της Φιλοσοφίας και της παραδοσιακής φιλοσοφικής παιδείας δέχονται ότι αυτός ο διαχρονικός πυρήνας είναι το χαρακτηριστικό των μεγάλων έργων.
Αυτές οι αντιλήψεις δεν αναθεωρήθηκαν ούτε όταν εισήχθη για τη διδασκαλία της Φιλοσοφίας το ΠΣ του 2001, το οποίο, όπως και το παρόν, προσανατόλιζε στη συστηματική προσέγγιση της Φιλοσοφίας και στην αντίληψη των κειμένων ως κοινωνικά και πολιτισμικά προσδιορισμένων. Σε αυτό, λοιπόν, το ΠΣ κρίνεται σκόπιμη, μεταξύ άλλων, και η ανάπτυξη αναστοχαστικής και κριτικής στάσης εκ μέρους των εκπαιδευτικών έναντι των παγιωμένων διδακτικών αντιλήψεων και πρακτικών.
Μέθοδος διδασκαλίας Πρωταρχική μορφή της φιλοσοφικής γραφής και
δραστηριότητας είναι ο διάλογος. Ενώ η λειτουργική παρουσία του πρώτου προσώπου είναι αναγκαία για να εκφραστεί ή για να θεμελιωθεί μια αλήθεια, το δεύτερο πρόσωπο είναι ο άξονας της λειτουργίας προορισμού με την οποία το κείμενο διευρύνεται προς τη συγκατάθεση ή μεταβολή της άποψης ή προς την κατεύθυνση της σύγκρουσης. Ο/Η αναγνώστης/-στρια, που η παρουσία του/της δηλώνεται στο ίδιο το εσωτερικό του κειμένου, είναι κάτι περισσότερο από παθητικός/-ή παραλήπτης/τρια ενός μηνύματος και αποτελεί τον άξονα των δύο θεμελιωδών λειτουργιών κάθε φιλοσοφικής γραφής. Η πρώτη είναι η διδακτική λειτουργία: Ο φιλόσοφος επιδιώκει να γίνει κατανοητός, να εξηγήσει, να διασαφηνίσει. Η δεύτερη λειτουργία προϋποθέτει πάντα την πρώτη, αλλά το αντίστροφο δεν ισχύει πάντοτε: Πρόκειται για την παιδαγωγική λειτουργία που αποβλέπει στον μετασχηματισμό της σκέψης μέσω της υιοθέτησης της άποψης που εκφράστηκε ή της ανασκευής της.
Ο πραγματικός ή νοερός διάλογος που αναπτύσσεται στα φιλοσοφικά κείμενα ενεργοποιεί τον διάλογο στην τάξη, έτσι ώστε, μετά από κάθε διδασκαλία φιλοσοφικού κειμένου ή μετά το σύνολο της διδασκαλίας της Φιλοσοφίας, αναμένεται οι μαθητές/-τριες να έχουν κατακτήσει σε επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων, έξεων τα εξής:
Αναγνωστική ικανότητα (στρατηγικές προσέγγισης) στη μελέτη του «σώματος» των φιλοσοφικών κειμένων ή οιονεί φιλοσοφικών κειμένων. Η διδασκαλία της Φιλοσοφίας αποσκοπεί στο να παρακινήσει τους/τις μαθητές/-τριες να αλληλεπιδρούν με τα κείμενα, αλλά και με την κοινότητα της τάξης τους, ώστε να οδηγούνται στην αυτογνωσία.
Ικανότητα στο να προσεγγίζουν ζητήματα αξιών που δίνουν νόημα στη ζωή. Τα φιλοσοφικά κείμενα χρειάζεται να εξεταστούν ταυτόχρονα ως πολιτισμική πληροφόρηση (το «γι’ αυτό»), ως υποστηρικτικό σύστημα μιας προσωπικής επένδυσης (το «για μένα») και ως παγκόσμιος καθρέφτης (το «για όλους»). Στην εκδοχή αυτή της διδασκαλίας, το φιλοσοφικό κείμενο δε χάνει τον κεντρικό του ρόλο, αλλά και δεν αποτελεί πια έναν κόσμο ερμητικά κλειστό, ξεκομμένο από τις κοινωνικά προσδιορισμένες αναπαραστάσεις της Φιλοσοφίας αλλά και των υπόλοιπων πολιτισμικών κειμένων της εποχής του. Στον διάλογο των κειμένων οι μαθητές/-τριες παρακινούνται να παίρνουν θέση, να διαπιστώνουν ότι καμία θεώρηση δεν μπορεί να μείνει κλεισμένη στα όρια ενός μοναδικού ορίζοντα και να εμπλουτίσουν έτσι την αντίληψή τους για τις δυνατές εκδοχές της πραγματικότητας.
Ικανότητα θεμελίωσης του προβληματισμού σε κείμενα ή αποσπάσματα κειμένων με βασικά φιλοσοφικά, κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά και υπαρξιακά ζητήματα, τα λεγόμενα παράλληλα ερμηνευτικά δοκίμια. Τα κείμενα αυτά συχνά μπορεί να φωτίζουν διαφορετικές ή και διαμετρικά αντίθετες μεταξύ τους πλευρές του ίδιου ζητήματος, πράγμα που θα κεντρίσει το ενδιαφέρον και θα κινητοποιήσει εσωτερικά τους/τις μαθητές/-τριες. Είναι αυτονόητο ότι τα φιλοσοφικά κείμενα αποτελούν όχι αντικείμενο εκμάθησης, αλλά υλικό για κατανόηση και στοχαστικό προβληματισμό.
Ικανότητα συσχετισμού φιλοσοφικών ζητημάτων με άλλες αναπαραστατικές μορφές (λογοτεχνικά και δημοσιογραφικά κείμενα, ζωγραφική, μουσική, κινηματογράφο κ.λπ.) σε αμφίδρομη σχέση και παραπεμπτικότητα. Με αυτόν τον τρόπο, το κείμενο καταλήγει ή και προεκτείνεται στις άλλου είδους αναπαραστάσεις του πραγματικού, και αυτές με τη σειρά τους ενθαρρύνουν την επιστροφή στο κείμενο με σκοπό τη βαθύτερη κατανόησή του.
Ρόλοι εκπαιδευτικών και μαθητών/-τριών Μορφές επικοινωνίας
Τα παραπάνω συνάδουν με μια μεθοδολογική αντίληψη για τη διδακτική του μαθήματος που συντίθεται από τις αλληλένδετες αρχές της (ομαδο)συνεργατικότητας, της μαθητοκεντρικής-ανακαλυπτικής προσέγγισης, της καθοδηγούμενης μάθησης, αλλά και της προαγωγής της αυτενέργειας και της μετασχηματιστικής λογικής των μαθητών/-τριών. Πιο αναλυτικά:
α) Ομαδοσυνεργατικότητα. Δραστηριότητες που παραπέμπουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στην καλλιέργεια στάσεων και συμπεριφορών οι οποίες ευνοούν την αρμονική συνεργασία των μαθητών/-τριών. Οι μαθητές/τριες μαθαίνουν να ασκούν και να δέχονται κριτική, και γενικά λειτουργούν ως μέλη μιας δημιουργικής ομάδας που «διαλέγεται», μιας συγκροτημένης κοινότητας έρευνας και προβληματισμού. Είναι δυνατόν έτσι να αποτυπωθούν τα συναισθήματα, τα νοήματα και οι κανόνες που προκύπτουν από μια σύνθεση ή, καλύτερα, από τον
διαλεκτικό βηματισμό: (θέση, αντι-θέση, συν-θέση), από εμπειρίες διαλόγου και συμμετοχής, ενισχύοντας τις παραμέτρους που αναφέρονται στην κοινωνικότητα, τις αξίες που συνδέονται με τη συμμετοχή σε μια ομάδα και την ικανοποίηση από την αποτελεσματικότητα. Προτείνονται, λοιπόν, θέματα στα οποία εμπλέκονται διάφορες πτυχές και αναπτύσσεται ποικιλία απόψεων, ώστε να είναι δυνατή μια διαδικασία κατανομής ρόλων μεταξύ των μελών των ομάδων.
β) Μαθητοκεντρική-Ανακαλυπτική προσέγγιση. Η εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να είναι το αποτέλεσμα μιας συλλογικής ευρετικής, που εξελίσσεται ως μια πορεία δημιουργικής επεξεργασίας και κατά τη διάρκεια της οποίας ο/η εκπαιδευτικός συνδιαλέγεται με τους/ τις μαθητές/-τριές του σε διάφορα στάδια, συνδιαμορφώνοντας έτσι τις γνώμες και τις αντιλήψεις τους. Η ενεργητική αυτή μέθοδος συνδέεται καταστατικά με το μάθημα της Φιλοσοφίας, και στο πλαίσιό της μπορούν να αξιοποιηθούν τεχνικές όπως καταιγισμός ιδεών, νοητικά πειράματα, ασκήσεις λόγου-αντίλογου, δραματοποίηση, μελέτη συγκεκριμένης περίπτωσης, επίλυση προβλήματος, παιχνίδια ρόλων κ.ά.
Οι μαθητές/-τριες, επεξεργαζόμενοι/-ες κείμενα με επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα, εξετάζουν διαφορετικές θέσεις, διερευνούν, επιχειρηματολογούν, εμπλέκονται στον σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στην παρουσίαση της εκπαιδευτικής πρακτικής που προτείνεται. Μαθαίνουν να κατανοούν βαθύτερα τα φιλοσοφικά επιχειρήματα, αλλά και τα σφάλματα, τις δυσκολίες για την υπέρβασή τους, τις προκαταλήψεις, τις αντιπαραθέσεις, αλλά και τα κοινωνικά, πολιτικά/ιδεολογικά κίνητρα των διανοητών, και να τα συγκρίνουν με τα δικά τους, διαμορφώνοντας και αναδιαμορφώνοντας τα πρότυπά τους. Με αυτόν τον τρόπο, στη συνείδησή τους δεν αποτυπώνεται απλώς και μόνο μια συλλογή από πληροφορίες και κρίσεις άλλων σχετικά με τη Φιλοσοφία, αλλά και δεξιότητες που ευνοούν την κριτική ανίχνευση μέσα από έναν δημιουργικό και γόνιμο διάλογο.
Όσον αφορά τους/τις εκπαιδευτικούς, επιδιώκεται να ενισχυθεί η ικανότητά τους να κατανοούν όψεις, δεξιότητες, εκφραστικά μέσα της κάθε μαθητικής προσωπικότητας, αλλά και αδυναμίες, στερεότυπα, παγιωμένες αναπαραστάσεις (με την έννοια της «κατασκευασμένης» πραγματικότητας) και προκαταλήψεις των μαθητών/-τριών τους. Επιπρόσθετα, με τα προτεινόμενα θέματα και σε συνδυασμό με την παραπάνω προσέγγιση, το στοιχείο της αμφισβήτησης έχει σαφώς περισσότερες πιθανότητες να εκφραστεί θετικά με διάλογο και αμοιβαία κριτική μέσα σε ένα περιβάλλον δημιουργικής διαδικασίας, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνονται από την ενεργητική συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων σε διεργασίες αναστοχασμού και αναπλαισίωσης των εκπαιδευτικών πρακτικών.
Έτσι, οι εκπαιδευτικοί επιδιώκεται να δημιουργούν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον μάθησης, ενθαρρύνοντας την ενεργή εμπλοκή των μαθητών/-τριών, αξιοποιώντας την αρχή του αποτελέσματος και τα μεθοδολογικά εργαλεία για την επίτευξη της αποτελεσματικής μάθησης, η οποία αφορά κυρίως την οικειοποίηση βασικών γνώσεων, όπως και μεταγνωστικών δεξιοτήτων, ώστε η τάξη να εξελιχθεί σε εργαστήριο αναστοχασμού επί των μαθησιακών διαδικασιών και μάθησης για το πώς να μαθαίνουν, προκειμένου να επιτύχουν την αυτογνωσία, την επίλυση προβλημάτων και, τέλος, την ψηφιακή εγγραμματοσύνη, μέσω μιας σειράς επιλογών που αφορούν τους τρόπους ένταξης των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία.
Ε. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Από τον σχεδιασμό της διδασκαλίας στην αξιολόγηση Στον σύγχρονο κόσμο η σκέψη τείνει να αποκτήσει
μονοδιάστατο, εξειδικευμένο χαρακτήρα. Όμως, η μονολιθική εξειδίκευση δεν μπορεί να προετοιμάσει τους/τις νέους/-ες για τις επερχόμενες αλλαγές. Αυτό που μπορεί να τους/τις προετοιμάσει είναι η πίστη στην αρχή του ανθρωπιστικού ήθους που αναγνωρίζει ότι το πολυδιάστατο και το πολύμορφο του επιστημονικού προβληματισμού αποτελεί οργανική μορφωτική ανάγκη.
Εύλογα αναρωτιέται κανείς για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Φιλοσοφία σε μια εποχή κατά την οποία η μόρφωση ως πολιτιστικό αγαθό τείνει να χάσει τον γενικό ανθρωπιστικό της χαρακτήρα και η γνώση νοείται ως εξειδικευμένη κατάρτιση, ως ένα ετοιμοπαράδοτο προϊόν, χρήσιμο αποκλειστικά για την εργασιακή δραστηριότητα του νέου ανθρώπου. Η απάντηση είναι ότι, σε μια τέτοια κοινωνική συνθήκη, η Φιλοσοφία αποκτά, εκτός των άλλων, και ηθική διάσταση, αφού υποβάλλει τον άνθρωπο σε διαρκή περίσκεψη για υπαρξιακά, κοινωνικά, πολιτικά, οικολογικά ζητήματα, ενισχύοντας τον ορθολογισμό, την ευθυκρισία, την ελεύθερη προαίρεση και την προσωπική αυτονομία. Οι φιλοσοφικές ιδέες ως πνευματικά προϊόντα κάθε εποχής αποτελούν καθοριστικό παράγοντα της ιδεολογικής ολοκλήρωσης των νέων, καθώς παρέχουν κριτήρια και πρότυπα για την απόφαση και την πράξη. Υπό αυτή την έννοια, η διάχυτη κριτική ή και αρνητική διάθεση των μαθητών/τριών απέναντι σε καθετί το καθιερωμένο μπορεί με την κατάλληλη φιλοσοφική παιδεία να εκλογικευτεί, να γίνει λιγότερο συγκινησιακή και πιο αυτοκριτική, με αποτέλεσμα να γίνουν αντιληπτές οι δυνατότητες και τα όρια οποιασδήποτε αμφισβήτησης.
Επομένως, στο μάθημα της Φιλοσοφίας, όπως εξάλλου και σε κάθε άλλο διδασκόμενο μάθημα, το κεντρικό ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι: Ποιες αξίες, στάσεις, δεξιότητες και γνώσεις χρειάζονται να αποκτήσουν οι μαθητές/-τριες, για να μπορέσουν να ζήσουν δημιουργικά και ευτυχισμένα στον σύγχρονο κόσμο;
Αυτό το ερώτημα, που σχετίζεται με τον ορθό σχεδιασμό της διδασκαλίας, τις διδακτικές πρακτικές, αλλά και με την αποτελεσματική αξιολόγηση (η οποία έτσι δεν αντιμετωπίζεται ως μια αποπλαισιωμένη δραστηριότητα, ως μια τελική κίνηση ελέγχου), μπορεί να διακριθεί στα εξής στάδια:
α) Πού θέλω να πάω; β) Πώς θα πάω; γ) Πώς θα ξέρω ότι έφτασα; α) Πού θέλω να πάω; Αφορά τους γενικούς και ειδικούς σκοπούς, τους στόχους/επιδιωκόμενα αποτελέσματα του μαθήματος της
Φιλοσοφίας, αλλά και τους ειδικότερους στόχους κάθε ενότητας.
β) Πώς θα πάω; Αφορά κυρίως τις διδακτικές πρακτικές που μπορούν
να αξιοποιηθούν στο μάθημα της Φιλοσοφίας. Στο συγκεκριμένο ΠΣ, διδακτικές πρακτικές προτείνονται στην ψηφιακή εκδοχή του. Επίσης, προτάσεις για διδακτικές πρακτικές ανά θεματική ενότητα περιλαμβάνονται στον Οδηγό για τον/την Εκπαιδευτικό.
γ) Πώς θα ξέρω ότι έφτασα; Αφορά κυρίως την αξιολόγηση, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχουν επιτευχθεί οι επιδιωκόμενοι στόχοι (τουλάχιστον οι βασικότεροι από αυτούς, χωρίς να ελέγχεται εξαντλητικά εάν επιτεύχθηκε το σύνολο των στόχων που είχαν προσδιοριστεί). Και φυσικά, ο/η εκπαιδευτικός οφείλει να γνωστοποιήσει από την αρχή στους/στις μαθητές/-τριες τη διαδικασία και τη μέθοδο, τα κριτήρια, τον σκοπό και το είδος της αξιολόγησης που πρόκειται να εφαρμόσει.
Γενικές αρχές για την αξιολόγηση του μαθήματος Η αξιολόγηση του μαθήματος της Φιλοσοφίας θα πρέπει να είναι: α) Μετρήσιμη, υπό την έννοια ότι θα πρέπει να προσδιοριστούν κριτήρια σαφή, συγκεκριμένα και κοινά για όλους, με εστίαση, όπως ήδη τονίστηκε, κυρίως στις δεξιότητες (δευτερευόντως στις γνώσεις) που έχουν αποκτηθεί από τους/τις μαθητές/-τριες.
β) Διαβαθμισμένη, υπό την έννοια ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί μία κλιμάκωση των δεξιοτήτων (αλλά και των γνώσεων) που επιδιώκουμε να αποκτήσουν οι μαθητές/-τριες, ούτως ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν όλοι/-ες, σε διαφορετικό βαθμό ο/η καθένας/-μία, όπως εξάλλου προτείνεται και από το μοντέλο της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, στις απαιτήσεις του μαθήματος.
Σημαντικό είναι ότι, εκτός της αρχικής (διαγνωστικής) και της τελικής αξιολόγησης, πρέπει να δίνεται έμφαση και στην ενδιάμεση, διαμορφωτική, αξιολόγηση.
Οι δραστηριότητες που είναι σκόπιμο να ζητούνται από τους μαθητές/-τριες κατά την αξιολόγηση του μαθήματος της Φιλοσοφίας μπορούν να ταξινομηθούν ενδεικτικά στις παρακάτω γενικές κατηγορίες:
Κατανόηση: Μετάφραση-Μετατροπή. Με τον όρο «μετάφραση» ή «μετατροπή» νοείται η ανάπτυξη στον/ στη μαθητή/-τρια της ικανότητας να μεταφέρει ένα πρόβλημα ή μια θεωρία από μια Α σε μια Β μορφή χωρίς να χάνουν την ουσία τους. Τέτοιες μετατροπές μπορούν να είναι: α) η μετατροπή ενός αφηρημένου θέματος σε κάτι συγκεκριμένο (να δώσει, π.χ., ο/η μαθητής/-τρια παραδείγματα που να δείχνουν ότι κατανοεί κάποια αφηρημένη μορφή), β) η αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο διατυπώνεται κάτι, χωρίς να μεταβάλλεται το νόημά του (να παρουσιάσει, π.χ., κάποιος/-α μαθητής/-τρια αυτό που διάβασε με δικά του/της λόγια) και γ) η σύμπτυξη ή η ανάπτυξη ενός θέματος (να εκφράσει, π.χ., ο/η μαθητής/τρια περιληπτικά αυτό που αναφέρεται σε πολλές σειρές ή αντίθετα να αναπτύξει περισσότερο μια περιληπτική έκφραση ενός θέματος). Εάν η εξέταση αποσκοπεί στο να ελέγξει αν ο/η μαθητής/-τρια απέκτησε την ικανότητα
αυτή, του/της ζητείται να προβεί στις ανάλογες ενέργειες (π.χ. Σημειώστε περιληπτικά σε τι συνίσταται η συνεισφορά του Καντ στη γνωσιολογία).
Ερμηνεία-Προέκταση: Η δραστηριότητα αυτή, που αποσκοπεί στον γενικότερο στόχο να κατανοήσει ο/η μαθητής/-τρια κάτι, συγγενεύει πολύ με την προηγούμενη, τη μετατροπή, δεδομένου ότι συχνά η ερμηνεία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μετατροπές. Ο Μπλουμ λέει ότι, για να αντιληφθεί ο/η αναγνώστης/-στρια ένα κείμενο, πρέπει πρώτα να μετατρέψει τα σύμβολα, τις λέξεις και τις φράσεις σε νοήματα και στη συνέχεια να συλλάβει τη σχέση που υφίσταται ανάμεσα σε αυτά. Όταν εξετάζεται σε ποιον βαθμό έχει επιτευχθεί αυτός ο στόχος, ζητείται από τον/τη μαθητή/-τρια να αναφέρει τα κύρια συμπεράσματά του από ένα κείμενο, από εικόνες κ.λπ. Επιπλέον, να προσδιορίζει τα όρια ισχύος και τους γενικότερους περιορισμούς τους, να διατυπώνει νέες υποθέσεις, με βάση δεδομένα στοιχεία, να συμπληρώνει τα στοιχεία τα οποία λείπουν από τα διαθέσιμα δεδομένα, να προσδιορίζει τον βαθμό πιθανότητας εμφάνισης, εφόσον ισχύσουν ορισμένες προϋποθέσεις, των διαφόρων συνεπειών ή εξελίξεων.
Εξειδικεύοντας, στο μάθημα της Φιλοσοφίας αξιολογούνται οι παρακάτω δεξιότητες των μαθητών/-τριών, με κλιμάκωση από τις απλούστερες προς τις συνθετότερες:
Να ανακαλούν πληροφορίες σχετικές με φιλοσοφικές έννοιες, φιλοσοφικές θεωρίες ή πρόσωπα από τον χώρο της Φιλοσοφίας.
Να επιβεβαιώνουν ή να διαψεύδουν την ορθότητα φιλοσοφικών πληροφοριών.
Να αναγνωρίζουν την ιδιαίτερη σημασία όρων και εννοιών σε σχέση με το κειμενικό (φιλοσοφικό) και ιστορικό τους συγκείμενο.
Να αναγνωρίζουν τη διεπιστημονική διαπλοκή όρων και εννοιών.
Να διατυπώνουν με ακρίβεια τους όρους και τις έννοιες, χρησιμοποιώντας ορθά τη φιλοσοφική γλώσσα.
Να επισημαίνουν τα κεντρικά ερωτήματα στα οποία απαντά μια φιλοσοφική θεωρία.
Να περιγράφουν τη συλλογιστική πορεία που οδήγησε στη διατύπωση φιλοσοφικών θέσεων.
Να αναδιατυπώνουν φιλοσοφικές θεωρίες. Να συγκρίνουν διαφορετικές φιλοσοφικές θεωρίες
και να παρουσιάζουν συνοπτικά τις ομοιότητες και τις διαφορές τους, όπως αυτές διατυπώνονται στα φιλοσοφικά κείμενα.
Να αξιοποιούν μία φιλοσοφική θεωρία για να τοποθετηθούν σε ζητήματα της καθημερινής ζωής.
Να προεκτείνουν τις φιλοσοφικές θέσεις που αναπτύσσονται σε ένα ή περισσότερα φιλοσοφικά αποσπάσματα.
Να συνδυάζουν φιλοσοφικές θέσεις και να οδηγούνται σε συμπεράσματα.
Να αποτιμούν την εγκυρότητα και πειστικότητα των επιχειρημάτων που αναπτύσσονται σε ένα φιλοσοφικό ή άλλο κείμενο.
Να αξιολογούν τη διαχρονικότητα φιλοσοφικών ιδεών με αφορμή σύγχρονα ζητήματα και προβλήματα.
Να μελετούν πολυτροπικά κείμενα, να τα συνδέουν με κεντρικούς φιλοσοφικούς προβληματισμούς και να τοποθετούνται κριτικά.
Να επεξεργάζονται ένα φιλοσοφικό ερώτημα ή πρόβλημα και να διατυπώνουν τη δική τους άποψη με τεκμηριωμένα επιχειρήματα.
Ορισμένες από τις μορφές που μπορεί να έχει η αξιολόγηση είναι δυνατόν να ενταχθούν στις κάτωθι πρακτικές:
Αξιολόγηση προφορικής συμμετοχής μαθητή/-τριας Αξιολόγηση ατομικού γραπτού δοκιμίου μαθητή/τριας Αξιολόγηση ομαδικού γραπτού δοκιμίου Αξιολόγηση ατομικής συνθετικής εργασίας μαθητή/-τριας Αξιολόγηση συμβολής σε ομαδική συνθετική εργασία Στην πρώτη μορφή αξιολόγησης, ο/η εκπαιδευτικός
είναι σκόπιμο να χρησιμοποιεί αφενός σύντομες και σαφείς ερωτήσεις που θα αξιολογούν κυρίως τους γνωστικούς στόχους, αφετέρου ερωτήσεις που θα μπορούν να προκαλέσουν συζήτηση -πιθανώς και αντιπαράθεση-, οι οποίες θα αξιολογούν δεξιότητες, στάσεις και συμπεριφορές. Επίσης, μπορούν να ζητηθούν περισσότερο εκτεταμένες προσχεδιασμένες τοποθετήσεις των μαθητών/-τριών, οι οποίες θα τεκμηριώνονται και θα διασταυρώνονται με τις απόψεις άλλων μαθητών/-τριών που εκφράστηκαν στην τάξη.
Για τη σύνταξη γραπτών δοκιμίων, ατομικών ή ομαδικών, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να θέσει υπό διαπραγμάτευση ένα ερώτημα ή να ζητήσει την ανάπτυξη ενός θέματος. Οι μαθητές/-τριες θα πρέπει να εκθέτουν με τρόπο συστηματικό και τεκμηριωμένο τις παρατηρήσεις, τα συμπεράσματά τους, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν κατά τη μελέτη φιλοσοφικών ή άλλων κειμένων, σχετικών με συγκεκριμένα φιλοσοφικά ζητήματα.
Οι συνθετικές εργασίες, ατομικές ή ομαδικές, κρίνεται σκόπιμο να περιλαμβάνουν ερωτήματα σχετικά με διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα, θέσεις φιλοσοφικών σχολών για κάποιο πρόβλημα, σύγκριση απόψεων και ανάλυση διαφόρων -φιλοσοφικού ενδιαφέροντοςπτυχών ενός κοινωνικού ζητήματος.
Σε κάθε περίπτωση, επειδή η αξιολόγηση στο μάθημα της Φιλοσοφίας πρέπει να συνάδει με τη φυσιογνωμία του μαθήματος, όπως αυτή περιγράφηκε στην πρώτη ενότητα του παρόντος ΠΣ, προτείνεται να χρησιμοποιούνται κυρίως ερωτήσεις «ανοιχτές» και ασκήσεις φιλοσοφικής επιχειρηματολογίας, με τις οποίες θα ελέγχεται κατά πόσον οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να αξιοποιήσουν κριτικά όσα διδάχθηκαν για να εμβαθύνουν περισσότερο στο συζητούμενο θέμα ή για να διατυπώσουν μια αποδεικτικά θεμελιωμένη προσωπική θέση.
Καταλήγοντας, αυτό που κυρίως ενδιαφέρει να ελεγχθεί με την αξιολόγηση είναι το εάν οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν κριτικά τα φιλοσοφικά κείμενα και τις φιλοσοφικές θέσεις και να αποκλειστεί έτσι η μηχανιστική αναπαραγωγή του περιεχομένου τους. Ειδικότερα, όπου ζητείται επιλογή, σύγκριση ή κατάταξη φιλοσοφικών ιδεών, η απάντηση αξιολογείται με βάση την επαρκή, εύλογη και αποδεικτικά θεμελιωμένη αιτιολόγησή της από τους/τις μαθητές/-τριες. Επίσης, η πρωτότυπη σύνθεση των γνωστικών στοιχείων που χρησιμοποιούνται, η πληρότητα και η σαφήνεια των απαντήσεων, η λογική αλληλουχία της διατύπωσης, η ακριβής απόδοση και τεκμηρίωση φιλοσοφικών όρων και θεωριών, η ευστοχία πιθανών παραδειγμάτων, η ορθότητα και η εγκυρότητα των επιχειρημάτων, η έκταση και η πρωτοτυπία του κριτικού προβληματισμού που αναπτύσσεται αποτελούν μερικά από τα κριτήρια με τα οποία αξιολογούνται οι μαθητές/-τριες στο μάθημα της Φιλοσοφίας.
ΣΤ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
Σημ.: για τους πίνακες ανατρέξτε στο ΦΕΚ
Το παρόν Πρόγραμμα Σπουδών θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε συνδυασμό με τα ισχύοντα Προγράμματα Σπουδών σε όλα τα Πρότυπα και Πειραματικά Γενικά Λύκεια της χώρας κατά τα σχολικά έτη 2021-2022 και 2022-2023.
Από το σχολικό έτος 2024-2025 θα εφαρμοστεί στην Β’ τάξη όλων των Γενικών Λυκείων της χώρας. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 19 Νοεμβρίου 2021
Η Υφυπουργός ΖΩΗ ΜΑΚΡΗ
ΝΟΜΟΣ 4823/2021 - Άρθρο 86 Αξιολόγηση μαθητών
1. Το άρθρο 3 του π.δ. 126/2016 (Α΄ 211), περί της αξιολόγησης της επίδοσης των μαθητών του Γυμνασίου, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 3 Διαδικασία αξιολόγησης
Η διαδικασία αξιολόγησης της επίδοσης του μαθητή ορίζεται ως εξής:
1. Για την αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή κατά τη διάρκεια των τετραμήνων συνεκτιμώνται τα παρακάτω κριτήρια:
α) η συνολική συμμετοχή του μαθητή στη μαθησιακή διδασκαλία (τα ερωτήματα που θέτει, οι απαντήσεις που δίνει, η συμβολή του στη μελέτη ενός θέματος μέσα στην τάξη, η συνεργασία του με συμμαθητές, η επιμέλεια στην εκτέλεση των εργασιών που του ανατίθενται), από την οποία ο εκπαιδευτικός σχηματίζει εικόνα για τις γνώσεις, την κατανόηση εννοιών και φαινομένων, τις δεξιότητες επίλυσης προβλήματος, τις επικοινωνιακές δεξιότητες, την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα κ.λπ.,
β) οι εργασίες που εκτελεί ο μαθητής στο πλαίσιο της καθημερινής μαθησιακής διαδικασίας στο σχολείο ή στο σπίτι, ατομικά ή ομαδικά,
γ) οι συνθετικές δημιουργικές εργασίες, ατομικές ή ομαδικές, και οι διαθεματικές εργασίες, ατομικές ή ομαδικές,
δ) οι τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης (ωριαίες γραπτές δοκιμασίες ή ανάθεση και υποβολή/παρουσίαση ατομικής ή ομαδικής συνθετικής ή διαθεματικής δημιουργικής εργασίας ή αξιοποίηση των χαρακτηριστικών και των σταδίων εφαρμογής του μοντέλου της ανεστραμμένης τάξης),
ε) οι ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες (τεστ). 2. Όσον αφορά τις ωριαίες γραπτές δοκιμασίες αυτές
είναι: α) προειδοποιημένες, αν έπονται μιας ανακεφαλαίωσης ή β) μη προειδοποιημένες, αν καλύπτουν την ύλη που διδάχθηκε στο αμέσως προηγούμενο μάθημα. Δεν επιτρέπεται να πραγματοποιούνται περισσότερες από μία ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του
ημερησίου διδακτικού προγράμματος και περισσότερες από τρεις (3) κατά τη διάρκεια του εβδομαδιαίου διδακτικού προγράμματος.
3. Στα μαθήματα της Ομάδας Α΄ και της Ομάδας Β΄ των περ. α’ και β’, αντίστοιχα, της παρ. 1 του άρθρου 2 διενεργείται υποχρεωτικά μία (1) τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης. Οι διδάσκοντες μαθήματα της Ομάδας Α’ και της Ομάδας Β’ δύνανται να επιλέξουν στο πρώτο και στο δεύτερο τετράμηνο, τον τρόπο διεξαγωγής της αξιολόγησης αυτής επιλέγοντας μεταξύ των εναλλακτικών που προβλέπονται στην περ. δ’ της παρ. 1. Στα μαθήματα της Ομάδας Γ΄ του τρίτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 2 δεν διενεργείται καμία τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης.
4. Οι ολιγόλεπτες δοκιμασίες πραγματοποιούνται με ή χωρίς προειδοποίηση των μαθητών με τη μορφή σύντομων, ποικίλων και κατάλληλων γραπτών ερωτήσεων. Ο αριθμός και η συχνότητα των ολιγόλεπτων δοκιμασιών που πραγματοποιούνται σε κάθε τετράμηνο επαφίενται στην κρίση του διδάσκοντος.».
2. Οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 103 του ν. 4610/2019 (Α΄ 70), περί της αξιολόγησης της επίδοσης των μαθητών του Γενικού Λυκείου, τροποποιούνται και το άρθρο 103 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 103 Προφορική βαθμολογία τετραμήνων
1. Για την αξιολόγηση του μαθητή κατά τετράμηνο ο διδάσκων συνεκτιμά:
α) τη συμμετοχή του στη διδακτική μαθησιακή διαδικασία,
β) την επιμέλεια και το ενδιαφέρον του για το συγκεκριμένο μάθημα,
γ) την επίδοσή του στις τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης (ωριαίες γραπτές δοκιμασίες ή ανάθεση και υποβολή/παρουσίαση ατομικής ή ομαδικής συνθετικής ή διαθεματικής δημιουργικής εργασίας ή αξιοποίηση των χαρακτηριστικών και των σταδίων εφαρμογής του μοντέλου της ανεστραμμένης τάξης),
δ) την επίδοσή του στις γραπτές δοκιμασίες, ε) τις εργασίες που εκτελεί στο σχολείο ή στο σπίτι. Οι γραπτές δοκιμασίες διακρίνονται στις ολιγόλεπτες και στις ωριαίες. Οι ολιγόλεπτες δοκιμασίες πραγματοποιούνται με ή χωρίς προειδοποίηση των μαθητών με τη μορφή σύντομων, ποικίλων και κατάλληλων γραπτών ερωτήσεων. Ο αριθμός και η συχνότητα των ολιγόλεπτων δοκιμασιών που πραγματοποιούνται σε κάθε τετράμηνο επαφίενται στην κρίση του διδάσκοντος.
Οι ωριαίες γραπτές δοκιμασίες διαρκούν μία (1) διδακτική ώρα και είναι: α) προειδοποιημένες, αν έπονται μιας ανακεφαλαίωσης ή β) μη προειδοποιημένες, αν καλύπτουν την ύλη που διδάχθηκε στο αμέσως προηγούμενο μάθημα. Δεν επιτρέπεται να πραγματοποιούνται περισσότερες από μία ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του ημερησίου διδακτικού προγράμματος και περισσότερες από τρεις (3) κατά τη διάρκεια του εβδομαδιαίου διδακτικού προγράμματος.
Σε όλες τις τάξεις του Γενικού Λυκείου διενεργούνται στα μαθήματα όλων των Ομάδων δύο (2) τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης, μία (1) κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία (1) κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου, με εξαίρεση το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, στο οποίο δεν διενεργείται τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης. Αν για λόγους αντικειμενικούς δεν πραγματοποιηθεί η τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης του πρώτου τετραμήνου, στο δεύτερο τετράμηνο διενεργούνται δύο (2) τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης. Οι διδάσκοντες δύνανται σε κάθε τετράμηνο να επιλέξουν τον τρόπο διεξαγωγής της τετραμηνιαίας διαδικασίας αξιολόγησης επιλέγοντας μεταξύ των εναλλακτικών που προβλέπονται στην περ. γ’ του πρώτου εδαφίου.
2. Αν λείπουν στοιχεία της παρ. 1, ο προφορικός βαθμός του τετραμήνου διαμορφώνεται ύστερα από τη συνεκτίμηση των υπαρχόντων στοιχείων.
3. Για μάθημα, το οποίο, για οποιονδήποτε λόγο, διδάχθηκε λιγότερο από δέκα (10) ώρες, δεν κατατίθεται βαθμολογία, αν αποδεδειγμένα και δικαιολογημένα ο διδάσκων δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία για την αξιολόγηση των μαθητών.
4. Δεν κατατίθεται βαθμολογία για τα μαθήματα των Θρησκευτικών και της Φυσικής Αγωγής για όσους μαθητές έχουν νομίμως απαλλαγεί από την παρακολούθησή τους.
5. Με τη λήξη του Α’ και του Β’ τετραμήνου κάθε διδάσκων καταθέτει στον Διευθυντή του Σχολείου ονομαστική κατάσταση για κάθε τάξη ή τμήμα χωριστά με τους βαθμούς επίδοσης του τετραμήνου.
6. Αν από την ονομαστική κατάσταση της προφορικής βαθμολογίας λείπει βαθμός μαθητή, η έλλειψη αυτή πρέπει να αιτιολογείται από τον διδάσκοντα με ενυπόγραφη σημείωσή του πάνω στην κατάσταση βαθμολογίας.
7. Με ευθύνη του Διευθυντή του Σχολείου και του διδάσκοντος, η προφορική βαθμολογία των μαθητών καταχωρίζεται χωρίς καθυστέρηση στο Ατομικό Δελτίο (Α.Δ.) των μαθητών. Για το Β’ τετράμηνο η καταχώριση γίνεται πριν από την έναρξη των γραπτών προαγωγικών ή απολυτηρίων εξετάσεων. Μετά την καταχώριση δεν επιτρέπεται καμία μεταβολή, εκτός από την περίπτωση λανθασμένης καταχώρισης που διαπιστώνεται με ειδική πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων και οπωσδήποτε πριν από την έκδοση των αποτελεσμάτων.»
3. Το άρθρο 120 του ν. 4610/2019, περί του ελέγχου της προόδου των μαθητών του Επαγγελματικού Λυκείου και των μαθητευόμενων του «Μεταλυκειακού Έτους Τάξης Μαθητείας» με ενδιάμεσες προφορικές, πρακτικές και γραπτές εξετάσεις, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 120 Ενδιάμεσες προφορικές, πρακτικές και γραπτές εξετάσεις
1. Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας των μαθημάτων, η πρόοδος των μαθητών ελέγχεται με ενδιάμεσες γραπτές, προφορικές ή πρακτικές δοκιμασίες αξιολόγησης, κατά την κρίση του διδάσκοντος. Οι γραπτά, προφορικά ή πρακτικά εξεταζόμενοι μαθητές βαθμολογούνται για
τις επιδόσεις τους σε κάθε δοκιμασία αξιολόγησης και η επίδοσή τους συνεκτιμάται στον προφορικό βαθμό του τετραμήνου. Ειδικότερες προδιαγραφές για τις ενδιάμεσες προφορικές ή πρακτικές εξετάσεις μπορούν να δίνονται κατά μάθημα, σύμφωνα με τις οδηγίες του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.).
2. Οι ενδιάμεσες γραπτές εξετάσεις περιλαμβάνουν τις εξής κατηγορίες:
α) Γραπτές δοκιμασίες σύντομης διάρκειας, που αποτελούν εναλλακτικό τρόπο εξέτασης των μαθητών στο μάθημα της ημέρας και πραγματοποιούνται χωρίς προειδοποίηση αυτών στην ύλη του μαθήματος της ημέρας. Τα θέματα των γραπτών δοκιμασιών σύντομης διάρκειας πρέπει να είναι κατάλληλης έκτασης, μορφής και περιεχομένου, ώστε να απαντηθούν στον προβλεπόμενο χρόνο. Τα θέματα των γραπτών δοκιμασιών σύντομης διάρκειας μπορεί να βασίζονται σε παραδείγματα που εμπεριέχονται στα σχολικά βιβλία και στις οδηγίες του Ι.Ε.Π.. Ο αριθμός των γραπτών δοκιμασιών σύντομης διάρκειας εντός κάθε τετραμήνου εναπόκειται στην κρίση του εκπαιδευτικού.
β) Γραπτές ωριαίες δοκιμασίες επαναληπτικού χαρακτήρα, οι οποίες καλύπτουν μία σειρά διδαγμένων κεφαλαίων/ενοτήτων και διεξάγονται, ύστερα από προειδοποίηση των μαθητών. Ειδικά για το μάθημα «Νέα Ελληνικά» και τα μαθήματα που στο ωρολόγιο πρόγραμμα έχουν χαρακτηριστεί ως σχεδιαστικά «Σ», η διάρκεια της γραπτής δοκιμασίας είναι δίωρη. Ως προς τη μορφή τους, οι εν λόγω γραπτές δοκιμασίες μπορεί να συνδυάζουν ταυτόχρονα διαφορετικούς τύπους ερωτήσεων (ανάπτυξης, σύντομης απάντησης, κλειστές ή αντικειμενικού τύπου, πολλαπλών επιλογών κ.λπ.) και διαφορετικών επιπέδων δυσκολίας. Με τις γραπτές δοκιμασίες ελέγχονται κατά κύριο λόγο η αφομοίωση της διδαχθείσας ύλης, η ικανότητα συνθετικής και κριτικής ανάλυσης και εφαρμογής της στην καθημερινή πράξη και γενικότερα η πρόοδος των μαθητών.
3. Για τον έλεγχο της κατά μάθημα επίδοσης και επιμέλειας των μαθητών κατά τη διάρκεια των τετραμήνων, εκτός των ενδιάμεσων προφορικών και πρακτικών δοκιμασιών και των γραπτών δοκιμασιών σύντομης διάρκειας, διενεργούνται και τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης, τα αποτελέσματα των οποίων αξιοποιούνται για την πληρέστερη και αντικειμενικότερη αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών και για τη διαρκή ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης μπορούν να λαμβάνουν τη μορφή γραπτών ωριαίων δοκιμασιών επαναληπτικού χαρακτήρα, ατομικών ή ομαδικών συνθετικών ή διαθεματικών δημιουργικών εργασιών ή αξιοποίηση των χαρακτηριστικών και των σταδίων εφαρμογής του μοντέλου της ανεστραμμένης τάξης. Κατά τη διάρκεια του ημερησίου διδακτικού προγράμματος δεν επιτρέπεται να διεξάγονται περισσότερες από μία (1) τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης για το ίδιο Τμήμα και κατά τη διάρκεια του εβδομαδιαίου διδακτικού προγράμματος δεν επιτρέπεται να διεξάγονται περισσότερες από τρεις (3) αντίστοιχες δοκιμασίες.
4. Για τα «γραπτώς εξεταζόμενα» μαθήματα, όπως ορίζονται σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 117, κατά τη διάρκεια του Α’ τετραμήνου πραγματοποιείται υποχρεωτικά μία τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης. Αν υφίσταται αντικειμενικό πρόβλημα, η εν λόγω υποχρεωτική τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης που αφορά στα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα μπορεί να πραγματοποιηθεί στο Β’ τετράμηνο.
5. Για τα «μη εξεταζόμενα μαθήματα», όπως ορίζονται σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 117, εκτός των μαθημάτων Προσανατολισμού, «Αγωγή Υγείας» και «Φυσική Αγωγή», διενεργείται υποχρεωτικά σε κάθε τετράμηνο, από μία γραπτή ή προφορική ή πρακτική δοκιμασία επαναληπτικού χαρακτήρα ή συνδυασμός αυτών, όπως αναλυτικά και ανά μάθημα καθορίζεται με την απόφαση της παρ. 3 του άρθρου 121.
6. Τα θέματα των τετραμηνιαίων δοκιμασιών αξιολόγησης κατατίθενται στον Διευθυντή της σχολικής μονάδας και τα γραπτά δοκίμια ή εργασίες, αν υπάρχουν, φυλάσσονται από τον εκπαιδευτικό του μαθήματος, μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους.»
4. Η περ. δ’ της παρ. 1 του άρθρου 121 του ν. 4610/2019, περί της αξιολόγησης της επίδοσης των μαθητών του Επαγγελματικού Λυκείου και των μαθητευόμενων του «Μεταλυκειακού Έτους Τάξης Μαθητείας», τροποποιείται, ώστε κατά την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών οι εκπαιδευτικοί να συνεκτιμούν και τις τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης, και το άρθρο 121 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 121 Τρόπος αξιολόγησης και εξέτασης των μαθημάτων κατά τη διάρκεια των τετραμήνων
1. Για την αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή κατά τη διάρκεια των τετραμήνων στα μαθήματα ή κλάδους μαθημάτων που, σύμφωνα με τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 117 έχουν χαρακτηριστεί ως γραπτώς εξεταζόμενα ή μη εξεταζόμενα κατά τις προαγωγικές, απολυτήριες και πτυχιακές εξετάσεις, ο εκπαιδευτικός συνεκτιμά:
α) τη συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία, β) την επιμέλεια και το ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο μάθημα, γ) τις εργασίες που εκπονούνται στο σπίτι ή στο σχολείο, δ) την επίδοση στις ενδιάμεσες γραπτές, πρακτικές και προφορικές δοκιμασίες και τις τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης του άρθρου 120,
ε) τις προαιρετικές δημιουργικές εργασίες των μαθητών και
στ) τον φάκελο εκπαιδευτικών επιδόσεων και δραστηριοτήτων κάθε μαθητή όπου αυτός τηρείται.
Αν λείπουν κάποια από τα προαναφερόμενα στοιχεία, ο Π.Β.Τ. διαμορφώνεται από τη συνεκτίμηση των υπαρχόντων στοιχείων.
2. Ειδικότερα, για την αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή στις ενδιάμεσες γραπτές, πρακτικές και προφορικές δοκιμασίες, κατά τη διάρκεια των τετραμήνων, τα θέματα διατυπώνονται με τρόπο, ώστε να μπορούν να απαντηθούν στον χρόνο που οι μαθητές έχουν στη διάθεσή τους και να μπορούν να ελεγχθούν παράμετροι, όπως:
α) η αποκτηθείσα γνώση των μαθητών, β) η κατοχή και κατανόηση των γνωστικών στοιχείων, γ) η ικανότητα κριτικής ανάλυσης και σύνθεσης, δ) η επεξεργασία, η αξιοποίηση και η εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων, ε) η αξιολόγηση δεδομένων, στ) η συνδυαστική σκέψη και ζ) η ικανότητα των μαθητών να χρησιμοποιούν, σε συνδυασμό τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απέκτησαν, κατά την επίλυση ασκήσεων και προβλημάτων, για τη διεξαγωγή ή την παραγωγή συμπερασμάτων.
3. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Ι.Ε.Π., καθορίζεται ο τρόπος εξέτασης και αξιολόγησης των μαθημάτων κάθε τάξης κατά τη διάρκεια των τετραμήνων.»
Πανεπιστήμια – Με εκλογή και όχι με διορισμό οι πρυτάνεις στα ΑΕΙ – Τι αλλαγές φέρνει ο νέο νόμος-πλαίσιο
Η απόφαση φαίνεται ότι έχει ληφθεί: οι πρυτάνεις των ΑΕΙ θα εκλέγονται και δεν θα διορίζονται από τα νέα συμβούλια των πανεπιστημίων με τον νόμο-πλαίσιο για την ανώτατη εκπαίδευση που επεξεργάζεται η κυβέρνηση. Απόφαση που αποδεικνύεται σοφή, απομακρύνει έναν «άδοξο» αγώνα και επικεντρώνει το ενδιαφέρον στις πραγματικές αρμοδιότητες των νέων συμβουλίων διοίκησης, από τα οποία και τελικά εξαρτώνται η πορεία, η επιστημονική παρουσία και το επίπεδο της διδασκαλίας στα πανεπιστήμια της χώρας τα επόμενα χρόνια. Αλλωστε ήδη έγκριτοι νομικοί έχουν επιχειρηματολογήσει υπέρ της αντισυνταγματικότητας μιας πιθανής διάταξης διορισμού των πρυτάνεων των ΑΕΙ.
Η διαχείριση του «κοινού κουμπαρά»
Κατά τα άλλα, και όπως έχει ήδη αποφασιστεί: Τα εσωτερικά μέλη των συμβουλίων επίσης θα εκλέγονται και θα επιλέγουν στη συνέχεια τα εξωτερικά μέλη τους, ενώ θα διαχειρίζονται όλα τα «λεφτά»: δηλαδή τον «κοινό κουμπαρά» των Ειδικών Λογαριασμών Ερευνας των ΑΕΙ (ΕΛΚΕ), που είναι το μόνο ταμείο μέσα στα πανεπιστήμια που έχει κονδύλια, αλλά και όλα τα άλλα χρήματα που θα επιστρέφουν σε αυτά με τη μορφή δωρεών, συνεργασιών ή άλλων μορφών χρηματοδότησης, για τις οποίες δίνουν πλέον τη δυνατότητα οι νόμοι.
Το παράδοξο είναι ότι το υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει να δώσει τη δυνατότητα και στα μέλη των νυν πρυτανικών συμβουλίων των ΑΕΙ (ανεξαρτήτως αν σε κάποια από αυτά διοικούν ήδη το Ιδρυμά τους ήδη 6 ή 8 χρόνια) να συμμετάσχουν στο «πείραμά» του ως τα πρώτα εσωτερικά μέλη των νέων συμβουλίων διοίκησης. Και αυτό θα γίνει για να εξασφαλίσει τη συναίνεσή τους. Το ρεπορτάζ φανερώνει ότι πρυτάνεις των επιστημονικά κραταιών ΑΕΙ, αν τους ζητηθεί, είναι έτοιμοι να το αρνηθούν. Αλλοι πάλι (ιδίως σε μεγάλες πόλεις της επαρχίας) έχουν ήδη ξεκινήσει προεκλογικό «αγώνα» ανακοινώνοντας ότι θα συμμετάσχουν στις διαδικασίες εκλογής των συμβουλίων ΑΕΙ και υποσχόμενοι «μια θέση εξωτερικού μέλους» σε φίλους και πολιτικούς συμπαραστάτες.
Η εκλογή των πρυτάνεων
Η μάχη της εκλογής έχει έτσι ξεκινήσει πριν ακόμη παρουσιαστεί ο σχετικός νόμος, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, με εντυπωσιακές τοπικές «αναμετρήσεις». Πάντως, εμβληματικό κομμάτι του νέου νόμου είναι το ότι οι πρυτάνεις των ΑΕΙ τελικά θα εκλέγονται, ώστε να δημιουργηθεί μια σχέση «αλληλοελέγχου» μεταξύ των δύο πόλων της διοίκησης ενός ανώτατου Ιδρύματος, καθώς στην αντίθετη περίπτωση, το νέο συμβούλιό του θα αποτελούσε ένα πανίσχυρο όργανο χωρίς ουσιαστικό έλεγχο και κατά συνέπεια εκτεθειμένο στη διαφθορά.
Να σημειωθεί εδώ πως όταν η σχετική διάταξη είχε εισαχθεί για πρώτη φορά στη Βουλή το 2011 στη «σκληρή γραμμή» της κατάργησης των εκλογικών διαδικασιών επιλογής του πρύτανη (προκαλώντας τότε ένταση στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας) το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας ήταν εκείνο που είχε επιμείνει στην ανάγκη διατήρησης των διαδικασιών εκλογής στις πρυτανικές αρχές των ΑΕΙ, ώστε να δοθεί τελικά η περίφημη συναίνεση της περιόδου.
Τα νέα συμβούλια των ΑΕΙ
Κατά τα άλλα, και σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου νόμου-πλαισίου για τα ΑΕΙ που αναμένεται να ανακοινωθούν πριν από τα Χριστούγεννα:
- Τα νέα συμβούλια των ΑΕΙ θα είναι ουσιαστικά η βασική Αρχή εξουσίας στα ανώτατα ιδρύματα σε θέματα στρατηγικού προγραμματισμού και βασικής οικονομικής διαχείρισης. Η θέση του πρύτανη και της Συγκλήτου, έτσι, υποβαθμίζεται και περιορίζεται μόνο σε θέματα ακαδημαϊκού επιπέδου.
- Η σύσταση των συμβουλίων ΑΕΙ θα γίνεται ως εξής: Εκλογή πέντε εσωτερικών μελών από την ακαδημαϊκή κοινότητα κάθε ιδρύματος με ψήφο μόνο καθηγητών ΑΕΙ. Τα εσωτερικά μέλη επιλέγουν τα υπόλοιπα (4) εξωτερικά μέλη μεταξύ άλλων ΑΕΙ Ελλάδας ή εξωτερικού και ενδεχομένως άλλων φορέων.
- Οι εκλογικές διαδικασίες παραμένουν στα τμήματα των ΑΕΙ που διατηρούνται ως η βασική ακαδημαϊκή μονάδα και δεν απορροφώνται διοικητικά από τις σχολές. Εδώ βέβαια θα παίξουν ρόλο τα νέα συμβούλια στον έλεγχο τυχόν τμημάτων που έχουν περιορισμένο βεληνεκές ή ανύπαρκτη επιστημονική αξία.
Αποκλεισμός των «συναλλαγών»
Δεν φαίνεται ότι προχωράει η πρόταση τα μέλη των συμβουλίων να επιλέγουν και τους κοσμήτορες των σχολών που θα αποτελούν τη Σύγκλητο. Τα παραπάνω κρατούνται ακόμη μυστικά, η επίσημη «γραμμή» παραμένει ότι δεν έχει αποφασιστεί ακόμη τίποτα, ενώ δεν έχουν παρουσιαστεί ούτε καν στον Τομέα Παιδείας της Νέας Δημοκρατίας.
Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι το να αποκλειστούν «συναλλαγές» κάθε τύπου, κάτι το οποίο βέβαια δεν συντάσσεται με την πληροφορία για συμμετοχή στα νέα συμβούλια των μελών νυν πρυτανικών αρχών (πολλώ δε μάλλον εκείνων που διοικούν ήδη πολλά χρόνια τα ιδρύματά τους). Οσον αφορά τη συγκεκριμένη διάταξη έχουν ήδη φανεί οι παρενέργειές της πριν καν ψηφιστεί.
Ωστόσο, αν εξαιρεθεί αυτή, ο νέος νόμος-πλαίσιο επιχειρεί να βάλει τάξη στη λειτουργία των ελληνικών πανεπιστημίων, να στηρίξει τη διεθνοποίηση και αύξηση της οικονομικής τους δυνατότητας και την επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών.
Ανακοινοποίηση πινάκων προσλήψεων εκπαιδευτικών κλάδου ΠΕ89.02 και μελών ΕΒΠ, ως προσωρινών αναπληρωτών με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου, με συμβάσεις τρίμηνης διάρκειας, για το διδακτικό έτος 2021-2022.
Ανακοινοποίηση πινάκων προσλήψεων εκπαιδευτικών κλάδου ΠΕ89.02 και μελών ΕΒΠ, ως προσωρινών αναπληρωτών με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου, με συμβάσεις τρίμηνης διάρκειας, για το διδακτικό έτος 2021-2022.
Από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ανακοινώνεται ότι ανακοινοποιείται ο από 26.11.2021 πίνακας προσλήψεων, ως προς τους προσληφθέντες: α) κλάδου ΠΕ89.02 Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και β) κλάδου ΔΕ01-ΕΒΠ, στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας.
